Lucky

De in 2017 overleden meesteracteur Harry Dean Stanton danst in Lucky zijn laatste wals en zingt zijn zwanenzang. Wim Wenders noemt de excentriekeling ‘een man van weinig woorden’, in de documentaire Harry Dean Stanton: Partly Fiction.

Een weids landschap vol cactussen, een strakblauwe hemel, en een schildpad die op een slakkengang door het beeld beweegt: het zijn beelden die onlosmakelijk verbonden zijn met Harry Dean Stantons hoofdrol in de klassieker Paris, Texas (1984). Zijn titelrol in Lucky van John Carroll Lynch is in zekere zin een reprise van dat personage, hoewel de uiterst contemplatieve film eveneens losjes op Stantons eigen leven is gebaseerd, met de overpeinzingen van een hoogbejaarde atheïst in een onbeduidend Amerikaans woestijndorp. Lucky is Stanton op het lijf geschreven, met zijn voorliefde voor bloody mary’s em mariachimuziek.

De kettingrokende Lucky doet iedere ochtend, tussen twee sigaretten, wat yogaoefeningen. Hij heeft een rigide levensritme: bed uit, sigaret, yoga, aankleden, laarzen aan, hoed op, de deur uit. Lucky is altijd in beweging, net als Stanton in het echte leven, getuige de documentaire Harry Dean Stanton: Partly Fiction die naast Lucky opnieuw te zien is. Maar dan zakt Lucky in elkaar. “Je bent oud”, zegt de dokter. Maar Lucky is geen film over onze krampachtige omgang met ouderdom, maar een bitterzoet verhaal over de naderende dood: ‘de leegte’, zoals Stanton het zelf graag noemde.

De zanger/acteur, met zijn doorleefde stem en dito gezicht, oogt in de film als een man die ook in het echt zijn levenseinde heeft bevroed. Stanton stierf voor de première op 91-jarige leeftijd. Kort daarvoor had coscenarist en goede vriend Logan Sparks nog de trailer en enkele scènes aan zijn mentor getoond, naar volle tevredenheid van de nestor. In een van die scènes speelt David Lynch een gastrol: de filmmaker die nimmer het achterste van zijn tong laat zien. Ook Stanton hult zich dikwijls moedwillig in nevelen. Met zijn hypnotiserende blik kijkt hij in Lucky langs de lens, net als in Paris, Texas en in Harry Dean Stanton: Partly Fiction. Wat er werkelijk in hem omgaat neemt hij mee in zijn graf.