Lovecraft Country

Het slechte dat mensen doen

  • Datum 13-08-2020
  • Auteur Ronald Rovers
  • Thema Thuiskijken
  • Gerelateerde Films Lovecraft Country
  • Regie
    Daniel SackheimYann DemangeCheryl DunyeVictoria MahoneyDavid Petrarca
    Te zien vanaf
    16-08-2020
    Land
    Verenigde Staten, 2020
  • Deel dit artikel

Lovecraft Country

De bijkans perfecte horrorserie Lovecraft Country van Jordan Peele en Misha Green draait om een zwarte ex-militair die terechtkomt in een occulte jacht op onsterfelijkheid maar vooral moet overleven in een land vergeven van racisme.

De echte horror. Het is 1955. De veertienjarige Emmett Till uit Chicago is op bezoek bij zijn tante in Mississippi. Hij speelt met zijn neefjes. Hij doet wat jongens op die leeftijd doen. De overlevering zegt dat hij een witte vrouw nafluit. Vier dagen later wordt de jongen ‘s nachts uit huis gehaald door twee volwassen mannen, de echtgenoot van de vrouw en zijn broer. Emmett wordt mishandeld en verminkt en door het hoofd geschoten. Zijn lichaam wordt aan een gewicht gebonden en in de rivier gedumpt. Een paar dagen later wordt het toch gevonden. Bij de begrafenis in Chicago is de kist open. Emmetts moeder wil dat de wereld dit ziet. De wereld ziet het. En de wereld draait door. De twee mannen worden vrijgesproken.

Zwarte mannen worden in Amerika niet meer gelyncht op de schaal waarop het in de jaren vijftig gebeurde. Maar als het catastrofale presidentschap van de laatste vier jaar iets duidelijk heeft gemaakt, is het dat het in de hoofden van veel extreemrechtse, conservatieve Amerikaanse mannen nog steeds de jaren vijftig is: het Amerika van vóór de burgerrechten. Nog steeds denken ze dat rassen echt bestaan. Nog steeds zouden ze liever zien dat wit en zwart volstrekt gescheiden leven. Nog steeds denken ze dat wit het uitverkoren ras is. Decennialang dachten we dat de mensheid wijzer was geworden. Het is maar een heel klein beetje zo. Wat deze mannen weerhoudt van lynchen is niet een morele ontwikkeling. Het is de wet.

De horrorserie Lovecraft Country, samen met I May Destroy You een van de beste series die je dit jaar zult zien, speelt in de jaren vijftig maar het punt dat de serie maakt is dat dit geen geschiedenis is. Er zijn monsters, metamorfoses, poorten naar een andere dimensie, een obscure elitaire broederschap die jaagt op een occulte bijbel geschreven “in de taal van Adam” en racisme. Sinds de jaren vijftig allemaal van vorm veranderd maar in wezen nog steeds dezelfde destructieve krachten.

Kamerplant
Liefhebbers van fantasy en science fiction en van H.P. Lovecraft in het bijzonder, worstelen al sinds de auteur in 1937 overleed met zijn onverbloemde racisme. Hij schreef bijvoorbeeld in 1912 het achtregelige gedicht ‘On the Creation of Niggers’, dat iedereen zelf maar even op moet zoeken. Maar het racisme zit ook in zijn keuze van metaforen en de beschrijving van personages. Omdat Lovecrafts werk veel latere schrijvers en filmmakers heeft beïnvloed, moest er een manier gevonden worden om met die pijnlijke erfenis om te gaan. Lovecraft Country, naar het boek van Matt Ruff uit 2016, doet dat door personages van kleur centraal te stellen, die in een door en door racistisch New England – het decor van Lovecrafts verhalen – moeten zien te overleven. Boek en serie zijn dus uit liefde voor Lovecrafts creatieve werk geboren en de subversieve rolomkering van goed en slecht was een noodzakelijke correctie van Lovecrafts dom-idiote ideeën over ras.

Middelpunt van deze roadmovie naar de onderbuik van Amerika is Atticus Freeman, een militair die net terug is uit Korea. Voordat hij z’n leven weer op kan pakken, reist hij vanuit Florida naar een oom en tante in Chicago omdat hij te horen heeft gekregen dat zijn vader vermist wordt. Verdwenen, ergens in de bossen bij een plaats die ze nauwelijks op een landkaart terug kunnen vinden. Wat zich in die bossen vervolgens ontspint, hoeven we hier niet te melden. Het is grotesk en smerig en sowieso te veel om op te noemen. Laat je verrassen.

Lovecraft Country heeft grote ambities en die maakt de serie helemaal waar. Ook al is de boodschap evident, de vaart en de horror maken dat je geen moment achterover leunt. Geheime ondergrondse gangenstelsels, seances, spiegels, magie: alles wordt uit de kast gehaald. Of uit het mortuarium. Bloed is hier trouwens niet zomaar een ding dat nou eenmaal uit lichamen gutst als ze doormidden zijn gebeten. Het speelt een centrale rol omdat bloed en het verlangen naar de puurheid ervan voor racisten zo’n totale obsessie is.

Dictatuur
Over production design hebben we het vaak alleen als het je uit een verhaal haalt. Onterecht natuurlijk want het is zeker in historische films en series cruciaal om je mee het verhaal in te nemen. Hier werkt het erg goed. De straatscènes in Chicago, de benauwende atmosfeer later: je voelt de dictatuur waar zwarte Amerikanen onder de segregatie feitelijk in leefden. Het racisme is overal. En juist in de terloops observaties komt die het hardst binnen. Zoals wanneer iemand een ijsje gaat halen, moet wachten in de rij voor ‘coloured’ en dan opzettelijk niet geholpen wordt.

Die aparte rijen zijn er niet meer. Daar hebben mensen voor gestreden. Maar de noodzaak om een serie als Lovecraft Country te maken is onverminderd groot. Niet voor niks is Jordan Peele (Get Out) producent. Dit is een politieke serie. Wie die achtergrond interessant vindt: vorig jaar verscheen de documentaire Horror Noire: A History of Black Horror, die de relatie onderzoekt tussen ‘African-American history and the evolution of the horror film genre, and the roles that African-American people have played in the genre’s development’. Ook Jordan Peele komt daarin aan het woord.