Lost in Time
Wat voor soort mensen we zijn
Je huilt mee met de twintigjarige Kateryna, die zelf nauwelijks nog huilen kan. Ze wil niets liever dan terugkeren naar Oekraïne. Op zondag 22 september 2024 in première op het NFF, vanaf 26 september in tien filmtheaters door het land.
Lost in Time is een kleine, grote film. Over één mens. Over alle mensen. Het bijzondere is dat deze film niet eens bijzonder is: 71 minuten film over de zoveelste diaspora, het uitzwerven van een volk over de wereld, omdat een stelletje oude mannen in hun paleizen besloot dat het weer tijd was voor oorlog.
Filmmaker Rosemarie Blank ontmoette de twintigjarige Kateryna en haar broer toen ze in maart 2022 met de trein onderweg waren van Kyiv naar Nederland. Haar broer zegt dat het fantastisch is dat ze worden opgevangen en hopelijk kunnen ze over twee, drie maanden weer terug. De kijker kijkt meewarig naar het beeld. Twee, drie maanden. Twee, drie jaar werden het en er is nog geen enkel einde in zicht. De Russische oude mannen zitten nog steeds comfortabel in hun paleizen en sturen ex-gevangenen en arme zonen en dochters naar het front om te sterven. Zoals het al millennia gaat.
Kateryna is niet met millennia bezig. Ze studeert ondertussen in Gent en reist zo vaak ze kan op en neer naar Oekraïne. Haar vriend woont daar nog, Arthur. Hij vertelt over een jeugdvriend, Seva, die op een telefoonfilmpje oefent met een nieuw kunstbeen. Arthur weet niet wat de oorlog met ze doet. Hij durfde Seva bij hun eerste ontmoeting niet naar zijn ervaringen aan het front te vragen. “Ik weet niet wat voor soort mensen we nu zijn”, zegt hij en de kijker huilt van binnen.
Kateryna zegt het anders. Ze voelt zich verdwaald in de tijd. Met elke reis naar het land waar ze heel, heel graag naar terug wil, raakt ze iets kwijt. Ontmoetingen worden gedicteerd door het vertreksein van treinen of een luchtalarm. Elke ontmoeting voelt te kort. Zelfs al keren alle Oekraïners ooit terug, de tijd die ze niet thuis hebben kunnen doorbrengen, krijgen ze niet terug. De ervaringen en ontmoetingen die ze de afgelopen twee jaar in hun eigen land hadden kunnen hebben, zullen nooit plaatsvinden. Over de doden hebben we het dan nog niet eens.
Rosemarie Blank had de juiste intuïtie om Kateryna in die trein te volgen. De juiste intuïtie om de film bescheiden te houden, want waarom een groteske tragedie nog groter maken. In Kateryna’s gezicht is al zoveel te zien. De beelden van destructie kennen we. In Kateryna’s gezicht zie je dat het alle kanten nog op kan gaan, al is Oekraïne op dit moment in de tijd verder weg dan ooit.
Op de site van Mokum Filmdistributie zijn alle deelnemende theaters te vinden.