LES PETITS MOUCHOIRS

Ondanks een onnodig melodramatisch eind is les petits mouchoirs een vernuftige en lekker doorleefde Franse ensemblefilm.

les petits mouchoirs begint met een indrukwekkende openingsscène opgenomen in Parijs rond half zes in de ochtend: vloeiend gefilmd, strakke soundtrack en (let op!) bestaand uit één enkel shot van bijna vier minuten. Guillaume Canet laat zien wat hij waard is.
Met ne le dis à personne liet acteur/regisseur Canet 2006 al zien hoe je een zorgvuldig geconstrueerde thriller maakt. Maar ook meer fijnzinnig drama gaat hem moeiteloos af. les petits mouchoirs (‘leugentjes om bestwil’) is een knappe ensemblefilm waarin Canet de gefrustreerde levens van acht Parijzenaars schetst tijdens hun jaarlijkse, gezamenlijke vakantie aan de Franse westkust. Net voordat ze willen vertrekken, belandt een van hen in het ziekenhuis. Blijven ze in Parijs? Nee. Als het moet, zijn ze binnen een dag terug. De ernstig verwonde vriend mag het zelf uitzoeken. De verhoudingen zijn duidelijk.
Misschien dat de typische verzameling Parijzenaars de doorgewinterde kijkers van Franse cinema nogal bekend voorkomt. Strak gekapt en gekleed, goed gebekt en mensen bij wie seks en vreemdgaan even normaal en frequent zijn als ontbijten. Maar wat Canet vernuftig doet, is die routine doorbreken. Die typisch Parijse, seksuele, culturele — en filmische! — routine is een bedrog geworden, een kaartenhuis. Zie hoe gemakkelijk de boel onder spanning komt te staan doordat een van de mannen z’n liefde aan een andere man verklaart. Als dus eindelijk iemand de waarheid spreekt en de confrontatie aangaat. Canet laat een groep mensen zien die leeft op de automatische piloot. "Woorden betekenen iets", zegt een buitenstaander die meteen als idioot wordt weggezet. Dat is precies wat deze mensen vergeten zijn.
Behalve de bittere ernst van het wederzijdse bedrog zit er ook veel humor in de film. Dat moet ook wel want de film duurt bijna twee uur en veertig minuten en dan moet je de toeschouwer af en toe laten ademen. Juist die afwisseling maakt dat de film een realistische, doorleefde indruk maakt. Knap gedaan. Wat verder opvalt, is hoe weinig middelen Canet gebruikt om achtergronden en karakter van de personages te laten zien. De eerste twee uur zouden een handboek ensemblefilm kunnen zijn.
Behalve tijdens het teleurstellende en onnodig melodramatische einde dat klaarblijkelijk vooral geen vragen bij het publiek onbeantwoord mocht laten, is les petits mouchoirs nergens schematisch maar grijpen personages en handelingen als vanzelf in elkaar. Het blijkt dat er geen leugentjes om bestwil bestaan. Pas petits mouchoirs. Alleen leugens.

Ronald Rovers