LES BARONS
Uit dezelfde mal
En weer een multicultikom, ditmaal uit de Belgische koker. De Brusselse Hassan en zijn vrienden zetten zo min mogelijk stappen, want ze hebben maar een beperkte voorraad.
Deze maand is het honderdvijftig jaar geleden dat Multatuli’s Max Havelaar werd gepubliceerd. Reden voor het Multatuli Genootschap en Vlaams-Nederlands cultuurhuis de Buren om 2010 uit te roepen tot ‘Multatuli-jaar’. In het kader daarvan organiseren ze een kleine reeks Multatulilezingen, waarin auteurs worden uitgedaagd de Havelaar-erfenis naar het heden te trekken. Schrijver en columnist Christiaan Weijts trok in zijn vorige maand voorgedragen bijdrage een lijn van Multatuli’s gevecht voor de inwoners van Nederlands-Indië naar de hedendaagse problematiek van de multiculturele samenleving, en sprak (in een verder tamelijk badinerende lezing) de hoop uit dat vanuit de Marokkaanse gemeenschap ‘een nieuwe Multatuli’ op zou staan. Om na afloop prompt te verkondigen dat we dit soort engagement tegenwoordig niet meer van de literatuur moeten verwachten; hij zag het eerder vanuit de cinema komen.
Maar voorlopig is daar geen sprake van. In plaats daarvan blijft het bij multiculti-films (mulcultikom?) als shouf shouf habibi! (Albert ter Heerdt, 2004), die werd gevolgd door een televisie-spinoff en een kleine reeks epigonen. Nu is er de zeer vergelijkbare Waalse variant les barons. Nou ja, variant; het is meer dat de films uit dezelfde mal geslagen lijken. Centraal staan drie Europese jongens van Marokkaanse komaf (zowel in shouf shouf als in les barons: de gevoelige, intelligente hoofdpersoon; het ondernemende opdondertje; de dommekracht). Het draait allemaal om, in shouf shouf-taal, ‘serieus worden’.
Stand-up komiek
Laten we de vergelijking met shouf shouf dan nog maar even aanhouden: de Nederlandse film had in Mimoun Oaïssa een charismatischer hoofdrolspeler en iets betere grappen (of ze kwamen door het ontbreken van een taalbarrière beter over). Maar les barons, geregisseerd en mede geschreven door autodidact Nabil Ben Yadir, heeft filmisch meer in zijn mars, met een verteller die met enige regelmaat de vierde wand doorbreekt. De film draait om de Brusselse Hassan (Nader Boussandel), die met zijn jeugdvrienden Aziz en Mounir de ‘barons’ van de titel vormt. Levend vanuit de theorie dat elk mens een vast aantal stappen in zijn leven verzet, doen zij liefst zo min mogelijk om maar geen stappen te verspillen. Dus hangen ze wat voor de deur van knorrige groenteman Lucien (Jan Decleir), die in Nederland ongetwijfeld op Wilders zou stemmen.
Intussen wil Hassan eigenlijk stand-up komiek worden, een ambitie die hij niet verwezenlijkt uit angst voor zijn behoudende vader die allergisch is voor alle vormen van westerse cultuur. En dan is er natuurlijk het meisje, buurtgenote Malika (Amelle Chahbi) die als nieuwslezeres de verwesterde islamitische vrouw belichaamt.
les barons is een vermakelijk en oprecht gemaakt verhaal. Maar je blijft je toch afvragen of dit nou de meest productieve manier is om de problematiek onder handen te nemen.
