La belle époque

Wie wil niet de magie herbeleven van een eerste verliefde ontmoeting in het verleden? In het gelaagde La belle époque creëert een bedrijf met hulp van acteurs zulke ervaringen. Er zitten wat haken en ogen aan, ontdekt een zestiger.

Zo trek je een kijker je film binnen! Meteen bij de openingsscène van La belle époque zit je op het puntje van je stoel omdat je niet weet wat je hoort. Nou ja, eigenlijk hoor je heel goed wat er gezegd wordt, maar kun je het totaal niet plaatsen. In wat een groteske historische film in de Napoleontische tijd lijkt te worden, zien we een decadent gezelschap aan tafel zitten. “Ben je blij met je neger?” vraagt een van de gasten aan de gastvrouw. Waarna zij de zwarte bediende wil aanraken, maar voor de zekerheid even vraagt of hij niet afgeeft. Vervolgens schieten een paar binnenstormende mannen het gezelschap overhoop.

Als iedereen weer overeind staat, blijkt dat we naar een historische re-enactment hebben gekeken. Het is het werk van de slimme dertiger Antoine, die met zijn bedrijfje Tijdreizigers theatersets creëert waarin mensen met meespelende acteurs eigen ervaringen of die van historische personages kunnen (her)beleven. Als Antoine zijn schoonvader Victor, een zestiger en striptekenaar, vraagt of hij een gebeurtenis uit het verleden wil herbeleven, kiest de man voor de eerste verliefde ontmoeting met zijn vrouw Marianne, een psycholoog. Hij wil de verliefde blikseminslag bij haar en zichzelf weer voelen toen zij elkaar in 1974 ontmoetten in een bistro die La belle époque heette. Hij verlangt ernaar terug, omdat hun huwelijk 45 jaar later verzand is in een wrokkig samenzijn. Marianne ergert zich aan Victors opvatting dat vroeger alles beter was en Victor vindt Marianne een ijspegel.

La belle époque gaat over nostalgisch verlangen naar vroeger; de tijd van jeugdige onbezonnenheid toen de wereld één groot avontuur leek. Bij Victor uit dat zich in zo’n hevige romantisering van het verleden dat hij zich een vreemde voelt in de huidige tijd, met verbittering en chagrijn als resultaat. Dat hij in de uit 1974 nagebouwde bistro bij de herbeleving van zijn verliefdheid valt voor de actrice die de jonge versie van zijn vrouw speelt, had makkelijk tot typisch Franse o-la-la-scènes kunnen leiden. De film valt niet in die valkuil, maar onderzoekt behendig en innemend het fenomeen nostalgie: was vroeger echt alles beter?

Het kost weinig moeite om Victors ziekelijke nostalgie niet alleen als een persoonlijk probleem, maar als een aandoening voor heel Frankrijk te zien. Het land weet zich geen raad met de moderne tijd, met als gevolg een enorme hang naar het verleden. Maar La belle époque heeft ook iets te melden over de almacht van regisseurs. Antoine, die de re-enactments regisseert, is een tirannieke kerel, die zijn vriendin in ongemakkelijke situaties manipuleert. De thematische gelaagdheid tilt La belle époque boven de conventionele romkom uit, die de film ook is. Het acteursensemble had dat ook door, want vooral de veteranen Daniel Auteuil als Victor en Fanny Ardant als zijn vrouw zijn heerlijk op dreef. Over nostalgie gesproken.