Junun

Na Inherent Vice draaide regisseur Paul Thomas Anderson de rollen met zijn favoriete componist om: Junun gaat over de muzikale uitwisseling van Radiohead-gitarist Johhny Greenwood in Noord-India. Anderson legde die culturele kruisbestuiving spelenderwijs vast voor een documentaire die zijn première online via MUBI beleefde.

Wereldwijd reserveerden mensen voor de première van Junun een zogenoemde ‘digitale stoel’ op MUBI. Een typisch geval van het horseless carriage syndrome: verouderde terminologie die nodig is om nieuwe fenomenen te kunnen begrijpen. Vroeger werd de automobiel de koets zonder paard genoemd en nu reserveren we digitale stoelen in onze eigen huiskamers.

Toch klopt het, want Junun draait om het gedeelde plezier van samen muziek maken. Dat je de documentaire online met anderen kijkt, draagt dus alleen maar bij aan de ervaring.

Ervaring is ook precies waar het om draait in Junun. Inherent Vice-regisseur Paul Thomas Anderson is hier niet geïnteresseerd in wie, waar en waarom. Hij wil alleen maar laten zien wat het betekent om samen muziek te maken. Dat doet hij al vanaf het eerste shot, waar hij je in een muzikale kring in het historische Mehrangarh Fort in Rajasthan stort. Het betoverende shot, dat van de ene Indiase muzikant naar de andere glijdt, duurt minutenlang en zuigt de kijker direct in de hypnotiserende jamsessie. Het duurt een tijd voordat we Radiohead-gitarist Johnny Greenwood zien, met zijn haren over de ogen afgezonderd van de rest van de wereld, volledig in de ban van zijn gitaar en de muziek die daar uit komt. Dit is geen Beatle die de Indiase cultuur eigen wil maken, maar een verlegen en virtuoze jongen die tegelijkertijd leert en lesgeeft in het maken van muziek. Hoogtepunt is als Greenwood een technobeat opzet om met zijn Indiase collega’s overheen te spelen.

De muzikanten blijven in het fort werken aan de opnames voor het Junun-album, een vrijbrief voor Anderson om met de camera te spelen. Voor het eerst zien we bijvoorbeeld hoe hij (vaak geprezen om zijn lange, hypnotiserende shots) los gaat met drone-cinematografie. Hij gooit het apparaat tijdens het jammen uit het raam en laat de wereld zien waar deze muziek gemaakt wordt. Als een vogel cirkelt hij met zijn camera over het fort, dat door deze samenkomst zoveel creativiteit heeft mogen herbergen. Een voorrecht voor de Maharadja die Greenwood heeft uitgenodigd en een voorrecht voor de kijker die nu getuige mag zijn van zoveel schoonheid.

Junun is te zien op MUBI (VoD) tot 8 november.