Il Boemo

Deze biopic over Josef Mysliveček, een in de vergetelheid geraakte achttiende-eeuwse Tsjechische operacomponist, brengt in bijna tweeënhalf uur zijn muziek en het decadente Italië van die tijd tot leven, maar de hoofdpersoon nauwelijks.

Josef Mysliveček had het ongeluk te leven in een tijd met nog grotere talenten dan hijzelf. Dat suggereert in ieder geval dit overdadige portret van de musicus die Praag achterliet op zoek naar roem en fortuin in Italië. Petr Vaclavs portret Il Boemo begint bij het einde, als de ooit gevierde componist door ziekte tot de bedelstaf en een vroegtijdige, roemloze dood is veroordeeld.

Er volgt een beschrijving van Myslivečeks opkomst in Venetië en Napels. Dankzij een combinatie van onmiskenbaar talent en onweerstaanbare charme baant hij zich via de slaapkamers van invloedrijke dames een weg naar de top van de opera. Dat wordt getoond in heerlijk weelderige beelden van de Italiaanse hogere kringen, geregeerd door hedonisme en willekeur. Met de componist bezoeken we luxueuze huiskamers, salons, clubs en opera’s gevuld met goud, kunst en bohémien kleding.

Alles draait om het hebben van de juiste contacten, die uiteindelijk leiden naar het hof, waar een grillige onbenul op de troon zit. In een ongemakkelijke scène wordt duidelijk hoezeer onderdanen waren overgeleverd aan de stemmingen van de koning: bij een bezoek aan de kleedkamer van de populairste vrouwelijke operazanger van die tijd, Caterina Gabrielli, met wie Mysliveček uiteraard zowel een professionele als romantische relatie had, misbruikt de regent zijn machtspositie met onverbloemde wellust.

Il Boemo (‘de Bohemer’), naar de bijnaam die Mysliveček in Italië kreeg, is een visueel en muzikaal kunststukje, met uitgebreid ruimte voor de composities van de Tsjechische arbeidsmigrant. Die worden vaak in hun geheel uitgevoerd door Václav Luks en zijn beroemde barokorkest Collegium 1704. Onder het toeziend oog van de elite, al is die in hun loges meestal met heel andere dingen dan de opera bezig. De aankleding van de decors en de personages is oogstrelend en overdadig. De onvermijdelijke seksscènes zijn sensueel en smaakvol.

Het enige minpuntje is dat je na ruim 140 minuten film Mysliveček nog altijd nauwelijks hebt leren kennen. Hij is getalenteerd en ambitieus, charmant en opportunistisch, maar over zijn verleden leren we niets meer dan dat hij een tweelingbroer heeft die is achtergebleven om voor de familie en de molen te zorgen. Wat waren bijvoorbeeld zijn echte gevoelens voor het muzikale wonderkind Mozart (met wie hij een correspondentie onderhoudt nadat ze in een hilarische scène kennismaken), die hem op alle fronten voorbijstreefde?

Het maakt de film niet minder spectaculair, maar betrokkenheid bij Mysliveček en zijn uiteindelijke lot levert het niet op. Daardoor heeft Il Boemo niet de emotionele impact die hij had kunnen hebben.