Genesis 2.0
Ingrijpen in de genen: een doos van Pandora?
Na de recente claim van een Chinese wetenschapper dat hij de genen van twee baby’s heeft aangepast, is de documentaire Genesis 2.0 over synthetische biologie nog actueler.
Het lijken twee tegengestelde werelden: de barre, onbewoonbare Nieuw-Siberische Eilanden en de steriele National GeneBank van China. De slagtand van de mammoet is de verbindende factor tussen deze twee plekken. In Siberië zoeken Russische mannen elke zomer naar de restanten van de mammoet, in de hoop een lucratieve vondst te doen. Ondertussen zijn wetenschappers over de hele wereld bezig met het verfijnen van synthetische biologie, het herontwerpen van cellen. Als zij één levende cel van de mammoet in handen krijgen, zouden ze daar zelfs een kloon van kunnen maken.
Het lijkt sciencefiction maar als de documentaire Genesis 2.0 iets duidelijk maakt is het dat synthetische biologie de wereld fundamenteel zal veranderen, net zoals de uitvinding van machines en internet dat deden. Wetenschappers hebben de kennis om levende wezens te ontwerpen en te veranderen, en zo de controle onze eigen evolutie in de hand te nemen. Professor Church is een van hen, die door jongeren als een superster wordt onthaald op conferenties. In de documentaire zien we ook Woo Suk Hway, een pionier in het klonen – in 2005 kloonde hij de Afghaanse hond Snuppy en de teller staat nu op zo’n 900 gekloonde honden.
De filmers maken ook een rondgang bij het Earth Genome Project, een open DNA-database, het Beijing Genomics Institute in China, en de China National GeneBank, die in handen is van de communistische partij en het Chinese leger. Een van hen zegt dat “als we samenwerken, we God perfect kunnen maken”. In ronkende promotiefilms horen we over de welvaart die DNA-verandering teweeg kan brengen, maar als een wetenschapper begint over de ethische kant ervan, trekt een Chinese collega een gezicht alsof ze water ziet branden.
Het leven wordt big data voor bedrijven die de evolutie in eigen hand nemen en organismes zelf gaan bouwen en commercialiseren, is de voorspelling die in de documentaire te horen is. ‘De doos van Pandora is geopend’, reageerden 122 Chinese wetenschappers in een open brief op de recente claim van hun landgenoot He Jiankui dat hij de genen van twee baby’s heeft aangepast. De documentaire is minder alarmistisch en meer inventariserend.
De mooiste scènes in Genesis 2.0, winnaar van de Special Jury Prize op Sundance, zijn die met de Russische mannen op Nieuw-Siberische Eilanden. Ze graven, slapen in tenten, drinken hete drank uit mokken en zijn in gedachten verzonken. “Mensen hebben nooit genoeg, hoe lang kunnen we daar nog mee wegkomen”, mijmert Peter, een van de mannen. Ze doden de tijd, kijkend naar de razende zee, zich geestelijk voorbereidend op de gevaarlijke tocht terug, 350 km op de Noordelijke IJszee. Deze natuur kunnen ze niet naar hun hand zetten.
