Galapagos: Hope for the Future

De moeizame pogingen tot natuurbehoud op de Galapagos-eilanden staan centraal in deze goedbedoelde maar ietwat didactische natuurdocumentaire, gemaakt door een Nederlands team.

Dat ze ooit ontstonden was toeval, maar sinds de komst van de mens is het hard werken om de unieke ecosystemen van de Galapa­gos-eilanden te behouden. Dat is de strekking van de Nederlandse documentaire Galapagos: Hope for the Future waarin de ervaren natuurregisseur Evert van den Bos met een klein team naar de Ecuadoriaanse eilandengroep trok om er de stand van zaken vast te leggen. Inheemse diersoorten zoals de reuzenschildpad en galapagosalbatros worden er met uitsterven bedreigd, al proberen wetenschappers van onder andere de Charles Darwin Foundation er alles aan te doen dat te voorkomen.

Interessant aan Galapagos: Hope for the Future is dat de mens erin zowel boosdoener als oplossing is. Want dat die ecosystemen zich na een vulkaanuitbarsting in de Stille Oceaan op een unieke manier konden ontwikkelen, wordt sinds de intrede van de mens vijfhonderd jaar geleden steeds meer tenietgedaan. Destijds introduceerde de mens ratten, bramenstruiken en vreemde slangensoorten waardoor de ecologische balans verstoord raakte. Tegenwoordig zijn het de steeds grotere hoeveelheden plastic die de kusten van de eilanden overspoelen – een serieuze bedreiging voor de verschillende haaiensoorten die er huizen.

De problemen daarvan toont Van den Bos door zich te richten op de dagelijkse gang van zaken op Galapagos. Medewerkers van de Charles Darwin Foundation zien we tijdens een herplantingsactie waarmee ze uitheemse braamgroei tegengaan en op een duiktocht naar hamerhaaien die vervolgens van speurzenders worden voorzien. In het dierenrijk volgen we onder andere de paringsrituelen van de blauwvoetgent en de bijna menselijke problemen waarmee aalscholvers te maken krijgen wanneer ze hun nesten bouwen.

Galapagos: Hope for the Future is een vakkundig gemaakte film, al ontsnapt die nooit helemaal aan het idioom van David Attenborough – inclusief de obligaat aandoende voice-over van Annechien Steenhuizen. Dat neemt niet weg dat Van den Bos met enkele gewiekst gekozen metaforen zijn punten kracht bijzet. Dat het voortbestaan van de galapagosalbatros wordt bedreigd, illustreert het mannetjesexemplaar dat vanaf de rotskust naar beneden tuurt. En dat mens en dier meer op elkaar lijken dan op het eerste gezicht gedacht, blijkt wanneer een bioloog met schepnet even wankel over de rotsen beweegt als de pinguïn die hij voor zijn onderzoek achtervolgt.

Zo kijkt de film als een lichtvoetig pamflet tegen de onwetendheid. Want hoe meer we weten, hoe meer natuur en mens samen kunnen leven. Een mooie boodschap, die helaas niet helemaal overtuigt.