Foundation

Tussen 1942 en 1951 schreef de Amerikaanse sciencefictionschrijver Isaac Asimov vijf verhalen over de val van het ‘Galactische Keizerrijk’, gebaseerd op de ondergang van het Romeinse rijk. Vanaf 24 september is bij Apple+ het eerste seizoen te zien van Foundation, losjes gebaseerd op de eerste van Asimovs verhalen.

De planeet Trantor is de zetel van het keizerrijk dat wordt bestuurd door drie generaties klonen van de eerste keizer, Cleon I. De dynastie is inmiddels al meer dan duizend jaar aan de macht, maar daar dreigt verandering in te komen. Dat is de voorspelling van Hari Seldon (Jared Harris), een briljant psycholoog en wiskundige, die in zijn vakgebied ‘psychohistory’ grote bewegingen van samenlevingen bestudeert en van daaruit ontwikkelingen in de toekomst voorspelt. Een soort mathematische sociologie, ook wel bekend als de natte droom van opiniepeilers. Seldons voorspelling dat het Keizerrijk ten onder zal gaan, valt bepaald niet goed en hij wordt verbannen naar de afgelegen planeet Terminus om daar een nieuwe samenleving te starten: Foundation.

Er gebeurt veel meer in het tiendelige eerste seizoen van de gelijknamige serie, maar omdat op elke aflevering een embargo zit, moeten we terughoudend zijn. De serie stapt met flinke sprongen door de tijd – bijvoorbeeld met een flashback naar vierhonderd jaar eerder en weer terug naar het heden. Jammer dat in de eerste twee afleveringen veel te veel wordt gepraat – met name over de politieke machinaties van het keizerrijk en de rituelen van de keizerlijke familie – en dat de serie pas in de derde aflevering echt kleur krijgt. Niet toevallig omdat we dan ook voor het eerst echt het paleis op Trantor verlaten. In de vormgeving lijkt trouwens soms wel erg aandachtig te zijn gekeken naar Star Wars Episode III – Revenge of the Sith, maar dat kan toeval zijn.

Desondanks is het een fascinerende serie. Vooral op Terminus zie je de trend bevestigd dat moderne sciencefiction minder opheeft met vergezichten van enorme metropolen en zalen vol computers, en meer met zand en aarde. Je zag het in de laatste Star Wars, je zag het in Prometheus en Alien Covenant en je zag het in Ridley Scotts serie Raised by Wolves. Het is een manier om verhalen en werelden reliëf en textuur te geven en het werkt. Computers en architectuur raken gedateerd, de natuur niet.

Harry Seldon verbannen alleen omdat hij een ondergang voorspelt, levert ook de Cleon-dynastie niet de gewenste resultaten. Waarschijnlijk wordt zo alleen een volgende stap gezet in de voorspelling die steeds meer op een self-fulfilling prophecy begint te lijken. Maar zeker is het niet, want psychohistory voorziet in alternatieve versies van de toekomst. Harry Seldon blijkt alleen meer te hebben voorzien dan op het eerste gezicht lijkt en zo stapelt de serie verrassing op verrassing. Het tweede seizoen is al enkele maanden in productie.

Foundation is vanaf 24 september te zien op Apple+ (VoD).