Eyimofe

‘You have a dream, life has other plans’, aldus de slogan op het affiche van Eyimofe, de al meermaals onderscheiden debuutfilm van de Nigeriaanse tweelingbroers Arie en Chuko Esiri. Treffender valt deze onder­dompeling in de Nigeriaanse metropool Lagos niet samen te vatten.

Een van de miljoenen die het hoofd boven water proberen te houden in de zinderende chaos van Lagos, de grootste stad van het Afrikaanse continent, is Mofe (Jude Akuwudike). De hardwerkende elektricien droomt van vertrekken naar Spanje. Hij heeft al een echt vals paspoort, dat hij glunderend laat zien. Nu het peperdure visum nog. Dat kan je gewoon op straat ritselen.

Maar zo ver laat het lot het niet komen. Na een nacht bijklussen als bewaker treft hij thuis zijn zus en haar twee kinderen levenloos aan. Kolendamp uit een gammele generator. Een tragedie die hem, wrang genoeg, ook zijn laatste geld kost, want in Lagos eist het ziekenhuis zelfs voor het vrijgeven van lichamen contante betaling. Zo blijkt al snel hoe belangrijk geld en onderlinge afhankelijkheid hier zijn. Achter een ogenschijnlijk vriendschappelijke opmerking gaat vaak een bijbedoeling schuil.

Ook de in dezelfde wijk wonende kapster en serveerster Rosa (Temi Ami-Williams), de hoofdpersoon in de tweede helft van Eyimofe, krijgt daarmee te maken wanneer het niet goed gaat met haar zwangere zusje Grace. In plaats van samen met Grace naar Italië te vertrekken, moet Rose nu navigeren tussen drie mogelijke geldbronnen: haar opdringerige huisbaas, die leuke Amerikaan Peter, of Mama Esther, een zelfingenomen vrouw in een stadsdeel waar de huizen geen golfplaten daken maar zwembaden hebben.

Opvallend is dat Arie en Chuko Esiri niet kozen voor melodrama, hoewel de gebeurtenissen daar alle aanleiding toe geven en onverwacht aangrijpende momenten niet ontbreken. Eyimofe (‘dit is mijn verlangen’) onderscheidt zich duidelijk van de omvangrijke Nigeriaanse filmproductie die bekendstaat als Nollywood. De in Amerika opgeleide broers treffen een eigen, nuchtere toon die liefdevol en kritisch is. Donker naast licht in een kalm, genuanceerd en sober op 16mm gedraaid realisme waar de zeer overtuigende acteurs zich voortreffelijk in weten te voegen. Trefzeker beeld zonder mooifilmerij, vaak close maar ook met terloopse terzijdes, zoals spelende kinderen, en ruimte voor straatbeelden als impressie van Lagos. Een samenleving die vol levenslust en gesjoemel is, maar ook hard en grimmig, en waar zelfs baby’s koopwaar kunnen zijn.

Ondanks de soms wat losse structuur worden we onverbiddelijk meegevoerd met de worstelingen en compromissen van Mofe en Rosa. Rosa’s abrupte transformaties zijn daar een sprekende visualisering van. Samen met een voorzichtig hoopvol open einde levert dat een beeld op dat beklijft. Velen proberen te ontsnappen, maar dit gaat over degenen die blijven en zichzelf herpakken. Een ode aan veerkracht. Over migranten zijn al veel films gemaakt. Dit is een mooie tegenhanger.