El Paraíso

Aan de rand van Rome is het paradijs ver weg, terwijl het leven een onvoorspelbare eigen weg gaat.

Wie wil zien wat acteren kan betekenen, is bij El Paraíso aan het goede adres. De al bijna veertigjarige Julio Cesar (Edoardo Pesce) vraagt in een kleine bar aan de rand van Rome zijn coke snuivende moeder (Margarita Rosa de Francisco) met een voorzichtige wenk ten dans. Hun omhelzing voelt oprecht, maar de nu eens swingende, dan weer intieme momenten die volgen zitten vol blikken – van uitdagend tot ontwijkend en argwanend – die ook naar andere dingen hinten. De Francisco werd in de Orizzonti-sectie van het festival van Venetië bekroond voor haar vertolking van de moeder en de meer ingetogen Pesce doet weinig voor haar onder. Ook het deels autobiografische script van regisseur Enrico Maria Artale werd bekroond

Aanvankelijk lijkt het vooral te gaan over de tegelijkertijd liefdevolle en benauwende relatie tussen de, zijn naam ten spijt, soms voor sukkel versleten Julio en zijn turbulente Colombiaanse moeder. Als ongedocumenteerde immigranten voorzien ze in hun onderhoud met het versnijden van cocaïne. Als dan op een dag de nog onervaren bolletjesslikker Ines haar intrede doet, volgen door jaloezie en verwarring gedreven complicaties en spanningen elkaar in dit wankele bestaan snel op.

Die moeder-zoonverhouding is een belangrijke rode draad, die geleidelijk verdieping krijgt in een levendig verhaal dat ook verder gaat. Zonder romantisering en zonder voor de hand liggende genreconventies van melodrama of drugsthriller. Onverwachte wendingen benadrukken vooral dat het leven nu eenmaal grillig is. Dat, en het gelaagde, vaak fysiek gekleurde en heel echt aanvoelende acteren maakt dat je geleidelijk steeds dichter bij de ervaring van de personages komt. Met dan plotseling zo’n ontroerend lied.

Zo kan dat realistisch neergezette immigrantenbestaan in die buitenwijk uitgroeien tot een soort levensmetafoor, met het kleurrijke shirt van Julio als sprankje van een bijna vervlogen droom. Het gaat vooral om de emotionele lijn, afwisselend gevoelig en verwarrend, met onverwacht plezier naast schaamte en schuldgevoel. Zeker wanneer Julio, zoekend naar houvast, en met gedachten aan het nooit door hem geziene Colombia, een ingrijpend besluit neemt.

Bij dat alles blijft er ook ruimte om ontwikkelingen naar eigen inzicht in te vullen en betekenis te geven. De behoefte aan geborgenheid en een thuis, een eigen plek in de wereld, is bijvoorbeeld een motief dat opdoemt. En vergeet niet die bijna magische afronding met dat stille gebaar dat je bijblijft.