EDTV
De camera als breekijzer

Ed (Matthew McConaughey) en zijn broer (Woody Harrelson) willen hetzelfde meisje
Net als The Truman show neemt ook EDtv de reality-tv op de hak. Een bijtende satire heeft regisseur Ron Howard er echter niet van gemaakt. EDtv is een lichtgewicht komedie die laat zien dat privacy een groot goed is.
In september start Veronica met het nu al controversiële tv-programma Big Brother. Een groep vrijwillers wordt bijeengebracht in een villa die volledig van de buitenwereld is afgesloten. Het Nederlandse televisiepubliek kan vervolgens zien hoe zij honderd dagen tot elkaar veroordeeld zijn, en elkaar misschien wel de hersens inslaan. In iedere kamer is namelijk een televisiecamera geïnstalleerd, zodat iedere vorm van privacy hen wordt ontnomen. Uit Big brother blijkt dat de werkelijkheid nog gekker is dan filmmakers zich kunnen voorstellen, want de televisieproducenten die in de komedie EDtv op het idee komen om een doorsnee Amerikaan 24 uur per dag te volgen, ontzeggen hem niet de vrijheid. De slonzige videotheekemployée Ed (een sympathieke rol van Matthew McConaughey) die de programmamakers hebben uitgekozen, mag zijn gewone leventje zo veel mogelijk voortzetten. Hij zal vanzelf wel over een bananenschil uitglijden, zo hopen de programmamakers.
Ed leidt weliswaar een geregeld leventje, maar gauw genoeg ontwikkelt zijn dagelijkse bestaan zich tot een uitstekend middelpunt van een reality-soap die op hoge kijkcijfers kan reken. Vooral als hij verliefd wordt op Shari (Jenna Elfman), de echtgenote van zijn broer Ray (Woody Harrelson), zit het publiek aan de buis gekluisterd. Maar gaandeweg nemen de kijkcijfers af, zodat de televisieproducenten besluiten het toeval een handje te helpen: Eds verloren gewaande vader (een klein rolletje van Dennis Hopper) komt plotseling op de proppen.
Mediagekte
In The Truman show nam het verhaal rond Truman Burbank eenzelfde kunstmatige wending — net als in talloze andere soaps. EDtv doet in veel opzichten denken aan deze briljante reality-satire, maar steekt er ook een beetje bleekjes bij af. Peter Weir en scenarist Andrew Niccol slaagden erin om het drama van Truman haast metafysische dimensies te geven. De held leefde in een geheel voorgeprogrammeerde microkosmos onder een grote glazen koepel, terwijl de hele wereld hem observeerde, met hem meeleefde en hem achter zijn rug uitlachte. Daardoor kun je The Truman show met een beetje goede wil beschouwen als een parabel over de hedendaagse samenleving.
De strekking van EDtv is daarentegen veel vrijblijvender. Ron Howard (regisseur van onder meer The paper en Far and away) maakte een lichtgewicht komedie die vooral laat zien hoe de camera als een breekijzer iemands privé-leven kan ontwrichten. De voortdurende aanwezigheid van een cameraploeg dwarsboomt de ontluikende relatie tussen Ed en Shari; net als in iedere andere lovestory binden zij de strijd aan met alle obstakels voor hun liefde. En die strijd winnen zij natuurlijk glansrijk.
EDtv is zeker een onderhoudende parodie op reality-series als MTV’s The real world. Maar als je satirisch tegenwicht wilt bieden aan de huidige mediagekte waaruit programma’s als Big Brother ontstaan, dan moet je met zwaarder geschut komen.
Pieter Bots