Crime + Punishment
Iedereen de pineut
De gelauwerde documentaire Crime + Punishment toont hoe goedwillende New Yorkse politieagenten zich verzetten tegen een corrupt systeem waarin jonge mannen van kleur onterecht en voor langere tijd in voorarrest verdwijnen.
In 2010 werd in New York het quotasysteem van het politiekorps in de ban gedaan. De rechter besloot dat agenten niet meer van bovenaf opgelegd kon worden hoeveel boetes ze maandelijks moesten uitschrijven en hoeveel arrestaties ze moesten verrichten. Dit ineffectieve beleid, in de jaren tachtig ingesteld als reactie op de toegenomen criminaliteit, leidde jarenlang tot etnisch profileren.
Documentairemaker Stephen Maing toont in het vorig jaar op Sundance bekroonde Crime + Punishment aan hoezeer het quotasysteem in New York nog steeds van kracht is, en hoe politieagenten van kleur en onschuldige arrestanten eronder lijden. Maing filmt de ontwikkelingen rondom de New Yorkse politie vanaf 2014, en focust op twaalf dienders die hun werkgever aanklagen omdat ze worden gedwongen een ‘omzet’ binnen te hengelen, om te zorgen dat het bestaansrecht van de politie niet in het gedrang komt. Dús krijgen agenten van kleur, die werkzaam zijn in armere wijken als The Bronx en Brooklyn, de opdracht zwarte jongens en mannen in de leeftijdscategorie van 14 tot 21 jaar op te pakken. Deze onschuldige jongeren zitten vervolgens soms jaren in voorarrest, op beduimelde plekken als het beruchte Rikers Island. Zoals een 17-jarige tiener die van deelname aan een schietpartij wordt verdacht. Zijn familie huurt een particuliere rechercheur in – het type ruw bolster, blanke pit – die het onderzoek verricht dat de politie nalaat. Het is onwerkelijk hoe makkelijk hij getuigen vindt die weerspreken wat het Openbaar Ministerie al die tijd heeft beweerd.
De kracht van Maings film is dat deze individuele zaken gezamenlijk een sterk betoog vormen waarin de saillantste conclusie is dat de dienders die wel het beste voorhebben met de burger, tussen wal en schip vallen. Ze worden – en dat is niet onbegrijpelijk – gewantrouwd door de gemeenschap én door hun leidinggevenden. Een echte mentaliteitsverandering lijkt dan ook ver weg. Dat er in de film terloops verwezen wordt naar de zaak van Frank Serpico spreekt boekdelen. Serpico is een oud-politieagent die aan het einde van de jaren zestig corruptie bij het New Yorkse politiekorps aan het licht bracht (in Sidney Lumets speelfilm Serpico uit 1973 wordt hij vertolkt door Al Pacino). De klokkenluider van toen herinnert aan de onverminderde, diep ingesleten gewoontes van de New Yorkse politie.
Mede dankzij deze film informeert het politiekorps inmiddels alle agenten via een training nadrukkelijk over het afschaffen van het quotasysteem, zo stond laatst in The New York Times. Dat lijkt een maatregel die is ingesteld voor de buitenwacht. Of zoals een agent op een gegeven moment stelt: als de wind weer gaat liggen, zijn wij de pineut.
