Blaze

In zijn vierde film als regisseur zet Ethan Hawke het leven van countrymuzikant en cultheld Blaze Foley neer als een tragische aaneenschakeling van gemiste kansen.

Makers van muzikantenportretten hangen graag sleutelnummers van de geportretteerde op aan sleutelmomenten in diens leven. De Grote Liefde wordt in bed betrapt met een ander en hop: dat klassieke liedje over versmade liefdes ziet het daglicht. Een vriend overlijdt en spits je oren: want daar klinkt ineens het tijdloze nummer over de menselijke vergankelijkheid. Enzovoorts, ad nauseam.

Nou willen we best aannemen dat kunstenaars, en dus ook musici, bij het creëren regelmatig putten uit eigen ervaring. Maar als elke levensgebeurtenis één op één op een hit wordt geplakt, dan levert dat simplificerende anekdotefilms op, die weinig inzicht bieden. Een recent voorbeeld van deze aanpak is natuurlijk Bohemian Rhapsody. En gezien het overweldigende succes van de Freddie Mercury-hagiografie zullen er alleen maar méér muzikantenportretten geproduceerd worden die dit stramien volgen.

Dat het ook heel anders kan bewijst Ethan Hawke met zijn portret van de Texaanse countryzanger Michael David Fuller. Onder de artiestennaam Blaze Foley schreef Fuller vanaf de jaren 70 aan een liedjesoeuvre dat vooral bewonderd werd door andere muzikanten. Door een combinatie van een kwade dronk, een hang naar zelfdestructie en een publieksonvriendelijke podiumpresentatie bleef een doorbraak uit. Na zijn voortijdige dood bij een schimmig schietincident groeide Foley uit tot een cultheld, terwijl zijn liedjes alsnog hits werden in uitvoeringen door artiesten als Merle Haggard en Lyle Lovett.

Hawke zet het leven van Blaze Foley neer als een schrijnende aaneenschakeling van gemiste kansen. Drie vertelniveaus lopen door elkaar. Het centrale verhaal baseert zich op de memoires van Foley’s echtgenote Sibyl Rosen, die tevens meeschreef aan het scenario. Van de pastorale hippieromance die de dromerige lobbes Foley en de levendige Rosen beleven in een onverwarmd hutje, tot de uiteindelijke breuk als gevolg van Foley’s steeds venijnigere alcoholisme. Minstens zo belangrijk is de tweede draad, waarin we de muzikant zien in de laatste weken van zijn leven. De bandopnames die hij maakt van een optreden in een treurige bar in Austin vormen de muzikale ruggengraat van de film. En dan loopt er ook nog een ontregelend interview doorheen met Foley’s drinkmaatje en bewonderaar Townes Van Zandt. Oók al zo’n dwarse countrymuzikant die een cultstatus verwierf na zijn vroegtijdige dood.

Hawke weeft alle lijnen organisch door elkaar, in geluid en beeld het desolate milieu schilderend waaruit Foley’s muziek is voortgekomen. Daarbij profiteert de regisseur optimaal van de doorleefde hoofdrol van zijn vriend Ben Dickey, een muzikant en Foley-fan die hiermee zijn ijzersterke, op het Sundance-festival bekroonde acteerdebuut maakt.

In een van de mooiste scènes praten Blaze en Sibyl in de laadruimte van een open pick-up over de ambities van de muzikant: “Ik wil geen ster worden. Ik wil een legende worden. Sterren branden op omdat ze voor zichzelf stralen. Een legende duurt eeuwig.” In Blaze toont Hawke ons een man die opbrandt terwijl bijna niemand hem ziet stralen. Of hij een legende blijft – dat mag de eeuwigheid uitmaken.