Babooska

Babooska rekent voor eens en altijd af met het romantische imago van het circusleven. We volgen een Italiaanse circusfamilie die rondreist door het land en maar net kan overleven.

Circus is uit, dat moge duidelijk zijn na het zien van deze film. Babooska’s gezin doet zijn uiterste best om de tent vol te krijgen maar waar ze ook komen: er is weinig animo. Babooska’s vader rijdt rond in een auto met luidspreker op het dak en hij belooft de dorpsinwoners een spectaculaire show in een modern verwarmde circustent. Maar het mag niet baten. Sterker nog, het gezin is eigenlijk nergens welkom. Overal waar ze komen, moeten ze vechten voor een standplaats en krijgen Babooska en haar familie ook nog eens te maken met klachten over overlast van de plaatselijke trattoria. Het gaat hard tegen hard tussen een pisnijdige Babooska en de withete kelners. De vrolijk felgekleurde caravans, de vrachtwagens en de circustent staan in schril contrast met de mistroostige werkelijkheid.

Filmmakers Covi en Frimmel volgen Babooska en haar familie een jaar lang. Elke paar dagen pakken Babooska en haar moeder de tierelantijnen in hun woonwagens in en even later op de plaats van bestemming worden ze weer netjes op hun plek gezet. Het is mooi om te zien hoe ze op die manier proberen regelmaat in hun zwerversleven aan te brengen. Babooska’s kleine zusje vertelt dat ze het afgelopen jaar op achtentwintig scholen heeft gezeten. Van het circusprogramma zelf zien we maar weinig. Eigenlijk is er alleen de scène waarin Babooska haar hoelahoep-act aan de schaarse toeschouwers toont. Ze beheerst de act én de stralende podiumglimlach feilloos. Deze ene scène is genoeg, het gaat de makers immers om het leven buiten de circustent.

Onverwoestbaar
Babooska laat zien dat het gezin ondanks alle misère niet ongelukkig is. Op verjaardagen wordt steevast gezellig taart gegeten, Babooska gaat in ieder gehucht weer vol goede moed op zoek naar uitgaansgelegenheden en zorgt voor haar zusje. Als er oude filmpjes van het huwelijk van haar ouders worden vertoond, heeft het gezin wel degelijk lol. Het onverwoestbare plezier van het kleine zusje is ontroerend. Bovendien blijft Babooska’s blik op de toekomst gericht. Ze heeft grootse plannen om theaters aan te doen met haar circusacts. Maar ze komt niet verder dan een belegen bejaardendansavond. Of het gezin ooit in een theater te zien is, blijft de vraag. Toch klagen ze niet. Covi en Frimmel wekken met de film sympathie voor de familie.

Maar dat is niet voldoende om Babooska tot een succes te maken. De film boeit niet lang. Babooska zou volgens de beschrijving een intiem portret van de circusfamilie moeten zijn, maar is dat niet. De makers hadden het geheel interessanter gemaakt als ze Babooska, haar ouders en haar zussen aan het woord hadden gelaten. Pas dan hadden we echt met ze kennisgemaakt. De keuze om een beschouwende rol te spelen is voor de noodzakelijke afstand in veel documentaires inderdaad een pré. Maar in het geval van Babooska was het helaas niet de juiste beslissing.