ANNIE LEIBOVITZ: LIFE THROUGH A LENS
Barbra Streisand, met een camera
De bloedserieuze fotografe Annie Leibovitz — inmiddels even beroemd als de celebrities die ze vastlegt — is ook maar een mens (zie op de foto rechts), lijkt haar zus te willen vertellen in de documentaire life through a lens. Gelukkig lukt dat niet helemaal.
Whoopi Goldberg in een bad vol melk. Een witgeschminkte Meryl Streep die haar gezicht uit het lood trekt. Bette Midler op een bed van rozen. Een naakte John Lennon in foetushouding tegen Yoko Ono aangeklemd. Een even naakte, hoogzwangere Demi Moore. Johnny Cash, net voor zijn dood, voor zijn huis. Allemaal portretten met haast iconische status en allemaal bekokstoofd en geschoten door de Amerikaanse fotografe Annie Leibovitz. In de documentaire life through a lens tracht Barbara Leibovitz — zelf documentairemaker voor National Geographic en Discovery — het leven van haar beroemde zus in 80 minuten te vatten. En zoals we zagen in de onlangs in het ‘Uur van de wolf’ vertoonde documentaire willeke van ammelrooy, mijn moeder de actrice van Denise Janzee, kan het heel aardig uitpakken wanneer een filmmaker zo dicht bij zijn onderwerp staat.
In life through a lens spreekt moeder Leibovitz (die overigens vlak na de opnamen overleed) dus over ‘dad’ en niet over ‘my husband’ wanneer ze wordt geïnterviewd over vroeger en vertelt over het bezoek aan de Filippijnen waar vader Leibovitz is gestationeerd tijdens de Vietnamoorlog, de tijd dat Annie het fotograferen ontdekte. Ruim baan wordt daarna gemaakt voor de vroege jaren als schuchter doch ambitieus meisje dat rocksterren en andere beroemdheden fotografeert voor muziekblad Rolling Stone.
Wilde jaren
Dat waren wilde jaren, insinueert ze zelf, maar details komen er nauwelijks. Hoeft ook niet, want bij ‘Annie on tour’ met The Rolling Stones in 1975 kunnen we ons — dankzij de getoonde foto’s — zelf wel een voorstelling maken. Inderdaad, dit was vóór Leibovitz’ evolutie naar huisleverancier voor Rolling Stone en later ook Vanity Fair en Vogue van even bijzondere als oplageverhogende coverportretten. Die vervolgens ruimschoots aan bod komen via vaak hilarische herinneringen van de fotografe en van geportretteerden: van de hoofd-Stones tot Schwarzenegger, van Goldberg en Midler tot balletdanser Mikhail Baryshnikov. Dit wordt weer gelardeerd met beelden van Annie aan het werk met de Clooney’s en Knightley’s van deze wereld maar ook een bizarre shoot met zakenmagnaat Donald Trump (tegen wie ze zegt: "Ik heb al je vrouwen gefotografeerd").
Daarbij vangen we een glimp op van de überperfectionistische Leibovitz, die ergens door Vogue-hoofdredacteur Anna Wintour wordt geprezen want "niemand lijdt zo voor haar foto’s." Ook de woorden ‘bloedserieus’ en ‘onzeker’ vallen een paar keer. Haar beruchte, veeleisende kant komt dan weliswaar nauwelijks in beeld, maar Vanity Fair-hoofdredacteur Graydon Carter zal Leibovitz niet voor niets omschrijven als ‘Barbra Streisand, met een camera’. Het ‘zus als maker’-concept betaalt zich uit op de ontroerende momenten dat de fotografe praat over haar inmiddels overleden partner, schrijfster Susan Sontag en diens invloed op haar foto’s als ook haar drie piepjonge kinderen (‘ik was 50, en vergeten mijn eigen gezin te stichten’). Met life through a lens heeft Barbara Leibovitz de allesomvattende biodocu gemaakt die je wilt zien over haar tussen de sterren verkerende zus. En oh ja, blijf zitten bij de aftiteling.
Ivar Snoep
