Abbott Elementary

Abbott Elementary bewijst dat een serie over een heikel onderwerp, onderbetaalde en overwerkte docenten, ook gewoon luchtig en leuk kan zijn, zonder weg te kijken.

Abbott Elementary is de nieuwe, populaire sitcom over het wel en wee van een groep docenten op de gelijknamige basisschool in het Amerikaanse Philadelphia. De serie werd bedacht door Quinta Brunson, die ook de hoofdrol speelt. Ze is Janine, een onervaren docent wier onuitputtelijke optimisme en liefde voor het vak elke dag beproefd wordt door de uitdagingen van het vak.

De hoofdzakelijk zwarte school Abbott Elementary is de armste school van de staat: de verf en asbest vallen van de muren, school- en schoonmaakspullen zijn altijd schaars, de maaltijden zijn van karton en de schoolboeken zijn ouder dan de leraren. Janine en haar collega’s zijn genoodzaakt meer petjes te dragen dan de baan normaliter verlangt: die van opvang, aannemer, ordehandhaver, verzorger en (surrogaat)ouder. Hun salaris weerspiegelt deze verantwoordelijkheden bepaald niet.

Ondanks de erbarmelijke omstandigheden is Abbott Elementary een genot om naar te kijken. Het is een comfortserie bij uitstek. De leraren zijn als een hechte familie: ze helpen, steunen, bemoedigen en corrigeren elkaar. In een van de eerste afleveringen werken ze samen om zelf de vloerkleden in de lokalen te vervangen, omdat de school er geen geld voor heeft – het ijdele, incompetente schoolhoofd (gespeeld door Janelle James, ondrááglijk op de beste manier) geeft het budget liever uit aan voetmassages en levensgrote afbeeldingen van zichzelf.

Met een beetje handigheid (en steun uit de gemeenschap) verzamelen Janine en haar collega’s steeds nét genoeg spullen om hun werk te kunnen blijven doen. Die opzet is verontrustend, maar de uitwerking hartverwarmend en geruststellend. Mensen krijgen het voor elkaar. Je krijgt nooit een vervelende nasmaak.

Als succesvolle workplace comedy treedt Abbott Elementary in de voetsporen van (de Amerikaanse versie van) The Office, Parks & Recreation en Brooklyn Nine-Nine. De serie is vergelijkbaar in vorm (een documentaire-achtige cameravoering met talking heads) en opbouw: een will-they-won’t-they romance tussen de twee hoofdpersonen lijmt de afleveringen aan elkaar. Die is net zo preuts, ongemakkelijk en voorzichtig als die van Jim en Pam en The Office; Janine’s moedwillige naïviteit doet dan weer denken aan Leslie Knope uit Parks & Recreation. Ze heeft een oogje op de lange Gregory (Tyler James Williams), die net als Jim ongelovige blikken in de camera werpt als dingen weer eens te mal worden.

Hoewel al deze series zich afspelen op het werk, wordt er zelden gewerkt. In The Office was werk hooguit voor de vorm: niemand leek het geld echt hard nodig te hebben; iedereen had een auto en een hypotheek. Brooklyn Nine-Nine ging een stapje verder door zelfs politiewerk te reduceren tot een olijk potje agent-en-boefje. Zodoende wiste het de alledaagse werkelijkheid uit van veel Amerikanen die leven met een racistische, corrupte en levensgevaarlijke politiemacht.

Ook in Abbott Elementary wordt er weinig gewerkt. Desalniettemin zit de serie stukken dichter bij de geleefde werkelijkheid, ook voor een Nederlands publiek. Docenten kampen met bezuinigingen, structureel overwerk, allerlei extra bureaucratische taken, burn-outs, en dat alles voor een salaris waarmee je, zoals Janine, geen woning kunt betalen in de stad waar je werkt.

Toch verliest Abbott Elementary nooit uit het oog dat het een comfortserie is, iets dat makkelijk wegkijkt ná zo’n lange, ondankbare werkdag. De serie is politiek, maar zelden activistisch. Meerdere fans hebben Brunson gevraagd om een aflevering te maken over school shootings, om deze tragiek in het dagelijks leven van de VS zichtbaarder te maken en het op de politieke agenda te plaatsen. Brunsons reactie op Twitter was cynischer dan je van haar goedgemutste personage zou verwachten: ze hekelde dat mensen in de VS blijkbaar zo weinig vertrouwen hebben in daadwerkelijk politieke kanalen, dat ze hun oplossingen voor het fundamentele onrecht en de gebreken in hun samenleving zoeken in een sitcom. ‘Dit land verrot onze hersenen’, tweette ze.

Daarbij rijst de vraag welke rol een programma als Abbott Elementary hoort te vervullen. De serie balanceert tussen het weergeven van de lelijke, zorgwekkende en uitputtende werkelijkheid en de ontsnapping eraan die een serie als dit ons biedt. Het neemt daarin een moedig standpunt: filmmakers zijn niet bijzonder verantwoordelijk voor onze politieke toestand, maar ze kunnen ons wel laten zien waar het pijn doet en ons inspireren en aanmoedigen de wond te verzorgen.

Het tweede seizoen van Abbott Elementary is nu te zien op Disney+.