Aanmodderfakker

Lapzwanserum ad infinitum

De komedie Aanmodderfakker (Gouden Kalf Beste Film, Acteur en Scenario) laat zien hoe je de kunst van het nietsdoen bij uitstek kunt toepassen in een elektronicazaak en waarom je nooit tupperwarebakjes van je moeder moet aannemen.

Het leuke aan Aanmodderfakker — naast de titel — zijn de vele veelzeggende details van het lapzwanzerige eeuwige-studentenleven van de 32-jarige Thijs, heerlijk chagrijnig gespeeld door Gijs Naber. Natuurlijk is er een la vol met weggemoffelde belastingaanslagen, een luxaflex die uit zijn voegen hangt en wat vage lapjes voor het raam die voor gordijn moeten doorgaan. Als zijn gestreste zus hem ophaalt voor het pensioenfeest van hun vader, hoeft hij alleen maar zijn naam op de kaart te schrijven — hij zou uiteraard de laatste zijn om zelf zo’n felicitatiekaart te kopen.

Zijn dagen slijt hij niet in de collegezalen maar als werknemer bij de ‘Info’-paal van een Mediamarkt-achtige elektronicazaak, waar hij een nieuwe invulling geeft aan de kunst van het nietsdoen. Het levert mooie plaatjes van de pauze voor de torenhoge loods vol welvaartsproducten waar Thijs geenszins van plan is zijn eigen welvaart bevorderen. Ook de huisgenoot met baard, lang haar en kater ontbreekt niet, gespeeld door een onherkenbare Yannick van de Velde, die ook al zo leuk jongensachtig is als medepresentator van het onvolprezen tv-programma Nieuws uit de natuur.

Van kinderen moet Thijs uiteraard niets hebben, maar zelf is hij ook nog een boos kind, dat maar niet van zijn bemoeizuchtige moeder kan loskomen. De tupperwarebakjes waarin zij de kliekjes stopt zodat hij tenminste af en toe zijn vitaminen binnenkrijgt, wordt hij geacht terug te brengen — een geraffineerde manier om hem steeds aan haar te binden.

In zijn leven begint wat schot te komen na zijn ontmoeting met de sprankelende zestienjarige Lise, de halfzus van zijn onder de plak zittende zwager, die in Thijs een held ziet die alleen maar doet waar hij zin in heeft. Maar Thijs heeft eigenlijk nergens zin in.

Daarin schuilt een beetje de makke van de film van Michiel ten Horn (De ontmaagding van Eva van End), want Thijs reageert alleen maar op andere mensen. Als er al een mogelijkheid tot verandering in hem ontluikt, is dat niet door een innerlijke drang maar door de acties van anderen: ex-vriendinnen, nieuwe vriendinnen, zus, ouders. Dat maakt van Thijs — hoe amusant het ook is om hem te volgen — een nogal hol vat, en maakt van Telefilm Aanmodderfakker niet het generatieportret dat het ook had kunnen zijn. Ook — of juist — het filmen van een doelloos leven behoeft een diep begrip van de persoon die dat leven leidt.