A White, White Day

De rauwe rouw van een IJslandse rouwdouwer

Jaloezie, rouw en gekwetste mannelijkheid vormen een gewelddadige cocktail in Hlynur Pálmason tweede film. Ingvar Sigurðsson werd in Cannes bekroond voor zijn knoestige vertolking van een door rouw verteerde rouwdouwer.

IJslandse huizen zijn vanaf de buitenkant bekeken zelden fraai. Een huis is bedoeld om binnen te zijn. Naar buiten kijkend onderga je dan het adembenemende landschap. Dat groengrijze vulkaanlandschap, dat iedere vorm van leven nietig lijkt te maken. Soms verdwijnt alle kleur, als het wit van sneeuw en ijs worden aangeraakt door wolken en een dikke mist. Op zo’n witte, witte dag spreken de doden met de levenden, volgens een IJslandse volkswijsheid. Op zo’n witte dag kunnen levenden helaas ook afreizen naar het dodenrijk. In de beklemmende openingsscène van A White, White Day (Hvítur, hvítur dagur) zien we hoe een auto door de grauwe mistsoep scheurt. De bestuurder mist de bocht en schiet door de vangrail.

Later zien we hoe een rotsblok vanaf zo’n bergweg naar beneden klettert. Eindeloos holderdeboldert de steen omlaag. Dat is dan weer symbolisch voor de gemoedstoestand van hoofdpersoon Ingimundur. Het gaat razendsnel bergafwaarts met de op nonactief gezette politieman wanneer hij ontdekt dat zijn twee jaar eerder verongelukte vrouw een buitenechtelijke verhouding had.

Aanvankelijk lijkt de kort aangebonden man zijn verdriet te kunnen bestrijden met het bouwen van een huis voor zijn dochter en zijn kleindochter. In een fraaie serie stills zien we het werk gestaag vorderen, door de seizoenen heen. Het rouw- en bouwproject verliest Ingimundurs aandacht wanneer wraakgevoelens hem overmannen. Al snel vliegt de in zijn mannelijkheid gekwetste rouwdouwer net zo hard uit de bocht als de auto van zijn dode vrouw. Hij gooit collega’s in de cel, slaat een therapeutenkamer aan gort en graaft een graf voor de minnaar van zijn geliefde. Onderweg op zijn gewelddadige trip brengt hij ook zijn achtjarige kleindochter ernstig in gevaar.

Hlynur Pálmason, die eerder het bekroonde Winter Brothers (2017) afleverde, filmt het drama net zo onontkoombaar als het weer en het landschap. De Engelse componist Edmund Finnis schreef een prachtige, onheilszwangere score in de muzikale traditie van Arvo Pärt. Deze sterke elementen worden naar een hoger plan getild door hoofdrolspeler Ingvar Sigurðsson, die voor zijn rauwe acteerwerk in Cannes werd bekroond met de Rising Star Award. En dat op zijn 56ste…

Net zoals je eindeloos naar de IJslandse natuur kunt kijken, zonder haar echt te kunnen bevatten, moet je ook blijven kijken naar die knoestige politieman, die steeds extremer uithaalt omdat zijn verdriet en woede anders geen uitweg vinden.