Zomerspecial Filmacademie Lichting 2013: Nima Mohaghegh

Dilemma’s, menselijkheid en Lord of the Rings

Als achtste in de NFA-zomerreeks vertelt Nima Mohaghegh over zijn fictiefilm Sacred Defense. "Ik moest mijn herinneringen aan en mening over die oorlog loslaten om alles uit het verhaal halen."

Je toont de twijfels van vader Reza die zijn zoon moet opgeven voor zijn geloof, tijdens de oorlog tussen Irak en Iran (1980-1988). Wat wilde je met je film bereiken? Enerzijds wilde ik de ‘vergeten oorlog’ onder de aandacht brengen. Die is essentieel om de Iraanse geschiedenis te begrijpen en de heersende meningen over Iran in perspectief te plaatsen. Anderzijds wil ik de inwisselbaarheid van oorlogen laten zien: kindsoldaten waren er ook in WOII en zijn er nu weer in Syrië. Maar ik vind de film niet politiek. Dilemma’s en de menselijke geest in extreme situaties interesseren me. Reza’s keuze heeft niets meer met politiek te maken.

Je bent geboren in Iran. Neem je dat mee als filmmaker? Heb je je herinneringen aan de oorlog gebruikt?  Ik was vier, dus het zijn flarden. Ik heb met mijn oom tijdens een bombardement onder een bank moeten schuilen en de strijdmars die in de film zit, is me sterk bijgebleven. Na lang zoeken vond ik hem terug op YouTube. Maar ik ben in het westen opgegroeid, dus al wordt deze film verteld door een Iraniër, het is een westers perspectief. Ik moet mijn eigen stem nog vinden. Ik vermoed dat de Amerikaanse cinema het meeste bij mij past. Niet het Hollywood dat glad en af is; juist de films waar je over blijft nadenken en die herkenbaar en menselijk zijn.

Waar ben je over vijf jaar? Mag ik dromen? Dan ben ik bij de Oscars met een verfilming van het langste gedicht ter wereld: het epos Sh?hn?me (‘het boek der koningen’, Abolqasem Ferdowsi, 1010). Dat combineert de Iraanse mythologie en geschiedenis vanaf het ontstaan van de aarde tot de komst van de Islam. Het mythische deel gaat over de strijd tussen goed en kwaad, het legendarische vertelt over Rostam (de Perzische Hercules) en het historische beschrijft de laatste koningen. Het liefste zou ik een van die verhalen in het Iraans verfilmen op een Lord of the Rings-manier. Maar misschien wordt het een inspiratiebron en maak ik een vertaalslag naar het hier en nu. Het mag niet alleen een droom blijven.

Laura van Zuylen

Een aantal van de bachelor-eindexamenfilms is te zien op het komende Nederlands Film Festival.