Webfilm: Daar gaat de buurt

  • Datum 11-02-2015
  • Auteur
  • Deel dit artikel

In de V.S. is februari black history month. Voor Shaka King was er dan ook haast geen beter moment voor te stellen om de scherpe satire Mulignans online te presenteren.

Er is een scène in Robert de Niro’s regisseursdebuut A Bronx Tale waarin een zwarte man langs de Italiaanse hoofdrolspelers van de film loopt. "Daar gaat de buurt", verzuchten de Italiaanse gangsters. Niet veel later vallen de gangsters zelfs wat willekeurige zwarte jongens aan, uit haat of misschien wel gewoon omdat het kan. Dit is natuurlijk een weergave van de manier waarop Italiaanse gangsters in New York zich gedroegen, en geen goedkeuring van hun daden. Zij zijn overduidelijk racistisch en het is aan de kijker om daar een moreel oordeel over te vellen. Toch is het ergens ook wel tekenend dat dit vlugge afbeelden van racisme een veel terugkerend element in de Amerikaanse speelfilm (en vooral in de gangsterfilm) is.

Deze scène was dan ook het uitgangspunt van Shaka Kings Mulignans dat na zijn première op Sundance nu ook online te bekijken is. In Kings scherpe satire is de dominante machtsstructuur eens omgedraaid: wit is hier zwart en zwart is wit. Zo zien we drie zwarte mannen zitten op de stoep voor een huis in Bedford-Stuyvesant, een voornamelijk zwarte wijk in Brooklyn, New York. Ze trekken een zuur gezicht. Een van de mannen, gehesen in een extravagante blouse en gedecoreerd met een overdaad aan gouden juwelen, vijlt zijn nagels, een ander heeft een plaat met aluminiumfolie in zijn handen om extra veel zon op zijn gezicht te vangen. De laatste kijkt in een volgend shot boos op vanuit zijn krant. Een sigaret hangt aan het uiteinde van zijn lippen. Samen schreeuwen ze wat naar vrouwen, dollen wat met elkaar en laten ondertussen een arsenaal aan seksistische grappen los. Het daagt eerst nog niet, maar uiteindelijk krijg je een steeds sterkere impressie dat deze mannen een persiflage zijn van die racistische Italiaanse gangsters.

Je krijgt dit pas echt door als de eerste witte man in beeld verschijnt. Dit zet de zwarte heren, gezeteld op hun stedelijke troon, op springen. De grote gestes vliegen in het rond, de scheldwoorden stromen uit de monden en de buurt is officieel weer tot de verdoemenis geroepen. Zij zijn nu die Italianen uit Robert de Niro’s A Bronx Tale geworden en King geeft zijn acteurs alle ruimte om met dat idee los te gaan.

Is dit ook racisme? Of moeten we zoiets eerder zien in de context van Mulignans grote voorganger Do the Right Thing van Spike Lee? Die film zette ook een vergrootglas op de spanning tussen zwarten en Italianen in New York, door op de heetste dag van het jaar de gemoederen flink te laten oplopen. Een van de meest explosieve scènes is een letterlijke uitbarsting van over en weer geslingerde haat en racisme. Italianen zijn dan ineens "Dago, wop, garlic-breath, guinea, pizza-slinging, spaghetti-bending, Vic Damone, Perry Como, Luciano Pavarotti, Sole Mio, nonsinging motherfuckers", en zwarten "gold-teeth, gold-chain-wearing, fried-chicken-and-biscuit-eatin’, monkey, ape, baboon, big thigh, fast-running, three-hundred-sixty-degree-basketball-dunking spade Moulan Yans." Het is balletje kaatsen met racistische stereotypering. Moulan Yans is overigens een andere spelling voor Mulignans, het woord waaraan King de titel van zijn film heeft ontleend. King opent zijn film ook met een definitie van dit woord: "Italian-American slang for nigger. Derived from Italian dialect word for Eggplant."

Het is altijd lastig om goede conclusies te trekken over films met een sterk raciale inhoud, maar ik denk dat King net als Spike Lee mee wil spelen in het spel van racistisch overgooien. Hij kaatst de racistische bal terug en laat daar uiteindelijk mee zien dat het een spelletje van niets is. Eigenlijk zou iedereen er ook gewoon mee moeten stoppen, maar aan wie is het om daarmee te beginnen? Namens King ligt de bal in ieder geval weer bij wit Hollywood. De vraag is wat hun volgende zet zal zijn.

Hugo Emmerzael

MULIGNANS from Shaka King on Vimeo.