VR-pro­gramma Nu:Reality gaat inter­na­tionaal

Nederland loopt eenzaam voorop als het gaat om de distributie van VR-producties. En dat is geheel te danken aan Nu:Reality, dat programma’s verzorgt voor een aantal filmtheaters. Volgend jaar maakt het VR-distributieplatform de stap over de grens en wordt het programma Territoires Immersifs gelanceerd in Frankrijk.

Begin 2026 gaat Territoires Immersifs van start op vijf locaties. Dat aantal groeit in de maanden daarna tot een totaal van dertig. Het gaat niet alleen om filmtheaters maar ook om culturele centra. “Dit is het begin van het Europese VR-distributienetwerk dat ons voor ogen stond toen we begonnen met Nu:Reality”, zegt Babette Wijntjes van het onafhankelijke filmcollectief Cassette en initiator van Nu:Reality. “Er is nu ook interesse van partijen uit Zwitserland, Litouwen, Oostenrijk en Duitsland.”

Voor dit internationale distributienetwerk is Nu:Reality kraamkamer en testlab. Het programma beleeft dit jaar zijn derde editie. Onder de titel Van eigen bodem: Best of Dutch VR worden vier projecten getoond in zes Nederlandse filmtheaters. “Voordat wij hiermee begonnen was er in de hele wereld niet één voorbeeld te vinden van een VR-distributiesysteem”, vertelt Wijntjes. “In China heb je weliswaar VR-ruimtes in shopping malls, maar het aanbod daar is commercieel en meer game-achtig. Voor de meer kunstzinnige producties is niet zoiets.”

Mede door het ontbreken van infrastructuur loopt de publieke bekendheid van het medium uit de pas met de artistiek-inhoudelijke ontwikkeling. “Lange tijd ging er alleen geld naar makers en werd er niet nagedacht over publieksbereik”, bevestigt Wijntjes. Hierdoor waren de steeds geavanceerdere producties voornamelijk te zien op festivals – het DocLab-programma van IDFA bijvoorbeeld – en bestond het publiek vooral uit een select groepje early adopters. Dat grote festivals als Cannes en Venetië nu ook competities voor immersieve cinema hebben opgetuigd is een teken dat er iets aan het kantelen is.

Nu:Reality heeft het pad geëffend voor grootschalige uitrol door kinderziektes te bestrijden en te bedenken hoe je de nieuwe technologie bij reguliere theaters kunt laten functioneren. “Wij hebben met onze pilot onderzocht wat werkt en wat niet”, vertelt Wijntjes. “Hoe train je personeel? Hoe versimpel je de software? Welke service bied je aan? Die vragen hebben we allemaal beantwoord, waardoor we nu een totaalpakket kunnen aanbieden.”

Frankrijk is het eerste land in de stap naar internationalisering, omdat daar sinds kort een regeling is ingesteld die filmtheaters in staat stelt te investeren in VR-vertoning. Er wordt samengewerkt met het Franse Diversion, dat in Nederland jarenlang de techniek verzorgde voor DocLab. De naam is veranderd in het Franser klinkende Territoires Immersifs maar het programma dat vanaf begin 2026 wordt getoond is voor 60% gelijk aan dat van Nu:Reality. Zo zullen de Fransen ook kennis maken met het hallucinante 8 Miljard Ikken van Tibor de Jong, dat nu in ‘Van eigen bodem’ draait.

Schaalvergroting is de weg naar een echt Europees distributienetwerk. Want hoe meer filmtheaters meedoen, hoe lager de kosten voor softwarehuur, licenties en de curatie van het programma. Wijntjes hoopt dat het buitenlandse succes ook z’n weerslag heeft in Nederland. “Met Nu:Reality on Tour bieden we de mogelijkheid om het programma voor twee of drie weken uit te proberen”, zegt ze. “We willen eigenlijk ook in bibliotheken VR vertonen. En festivals als Delft Film Fest (DEFF) en Movies that Matter hebben al interesse getoond. Maar om een structureel netwerk te realiseren moeten theaters voor duizenden euro’s investeren in apparatuur. Hopelijk springen gemeenten en lokale fondsen in dat gat en kan die stap gezet worden.”