Vijftig films uit vijftig jaar IFFR

Vanaf vandaag viert het International Film Festival Rotterdam haar vijftigste verjaardag met vijftig films uit even zoveel festivaledities. De IFFR Unleashed: 50/50-collectie bevat zowel speelfilms als korte films. De titels uit het eerste decennium zijn nu bekend gemaakt. The Cow uit Iran bijt het spits af.

Iedere ‘batch’ films is steeds vijftig dagen online beschikbaar. Het aanbod uit de verschillende decennia overlapt elkaar telkens een paar weken. Zo zijn de films uit de periode 1972-1979 te zien tot 7 april. Het tweede decennium (1981-1989) loopt van 3 maart tot 21 april. Films uit de jaren 1990-1999 zijn te zien van 24 maart tot 12 mei. Het vierde decennium (2000-2009)  komt aan bod van 7 april tot 26 mei. En de afsluitende jaren 2010-2020 zijn online beschikbaar van 21 april tot 9 juni.

De openingsfilm van IFFR Unleashed: 50/50 kan met recht een ‘echte IFFR-film’ genoemd worden, ook al bestond dat begrip in het eerste festivaljaar natuurlijk nog niet. The Cow van Dariush Mehrjui gaat over een boer die de plaats inneemt van zijn verdwenen koe. De Iraanse overheid verbood de in 1968 verschenen Iraanse New Wave-film maar in 1971 werd hij naar Venetië gesmokkeld, waar hij de FIPRESCI-prijs van de internationale filmpers won. Het IFFR kreeg vorig jaar een bericht van een bezoeker die alle vijftig edities heeft bezocht en graag The Cow opnieuw wilde zien. Ze was tijdens de toenmalige vertoning van de illegaal geïmporteerde en niet ondertitelde kopie samen met haar man in slaap gevallen en wilde graag een herkansing.

Wie de rest van de eerste negen titels ziet, kan niet anders dan concluderen dat de jaren zeventig een vruchtbaar filmdecennium was. Er zit een politieke fabel bij van Rainer Werner Fassbinder (Angst essen Seele auf, te zien tijdens IFFR 1974), een in India gesitueerd drama van Marguerite Duras (India Song, IFFR 1975), het inmiddels klassieke meesterwerk waarin Chantal Akerman prostitutie verbeeldde als een alledaags karweitje (Jeanne Dielman, 23 Quai du Commerce – 1080 Bruxelles, IFFR 1976) en Mark Rappaports kruising tussen opera en soap over twee New Yorkse zussen die verliefd zijn op nepmacho Paul (The Scenic Route, IFFR 1978).

Een opmerkelijke titel is Adult Fun, waarmee James Scott in 1973 geselecteerd was voor het festival. Deze groezelige grote stadsthriller over een effectenmakelaar die zich laat verleiden tot spionage voor een onduidelijke organisatie was ten tijde van de première verboden in Groot-Brittannië. In het kader van IFFR Unleashed: 50/50 is voor het eerst de gedigitaliseerde versie te zien.

Ook eentje om in de agenda te noteren: The Last Movie van Dennis Hopper. Deze film maakte de regisseur twee jaar na zijn debuut Easy Rider en hij werd twee keer vertoond op het IFFR, in 1977 en 1991. Hopper is als stuntman onderdeel van een Hollywoodfilmcrew die op een ongerepte locatie in Peru een over the top western opneemt. Een op zich al heftig gegeven dat geheel in de geest van die tijd op hallucinante wijze in beeld wordt gebracht.

Perfumed Nightmare, tenslotte, is exclusief bij IFFR Unleashed: 50/50 te zien. De film van de Filipijnse maker Kidlat Tahimik, die in 1978 in Rotterdam draaide, gaat over een jonge taxichauffeur die droomt van Amerika. Met een mengeling van surrealistische poëzie en fantasierijk verpakte ironie wordt de mythe van het beloofde land onderuitgehaald.