Vijf Deense film­makers lan­ceren op­volger Dogma

In 1995 gooiden de opstellers van het Dogma 95-manifest een flinke steen in de filmvijver door tien ‘kuisheidsregels’ op te stellen. Dat leverde een hoop discussie en 35 lowbudgetfilms op, waaronder klassiekers als Festen en The Idiots. Precies dertig jaar later is in Cannes Dogma 25 gelanceerd, een hernieuwd contract voor innovatie door zelf opgelegde beperking, wederom opgesteld door Deense filmmakers.

May el-Toukhy is de voortrekker van het nieuwe initiatief, meldt Cineuropa. De regisseur van Queen of Hearts is in gezelschap van Milad Alami, Annika Berg (van Team Hurricane, dat te zien was op IFFR 2018), Isabella Eklöf en kunstenaar Jesper Just. In samenstelling verschilt dit gezelschap nogal van het kwartet dat het oorspronkelijke Dogma 95-manifest ondertekende. Vier witte mannen toen, tegen drie vrouwen en twee mannen nu, waarvan er twee een bi-culturele achtergrond hebben.

Maar net als Lars von Trier, Thomas Vinterberg, Kristian Levring en Søren Kragh-Jacobsen zeggen de opstellers van Dogma 25 cinema te willen terugveroveren op de commercie. Vooral het gebruik van gemakzuchtige algoritmen en tot op het bot uitgeklede crews is ze een doorn in het oog. “Dogma 25 is een reddingsmissie en een culturele opstand”, stellen ze dan ook. “We staan samen op om artistieke vrijheid te verdedigen als een schild tegen zinloosheid en machteloosheid.”

Het Dogma 25-manifest draait om drie hoofdprincipes: terugkeer naar de fysieke realiteit, esthetische terughoudendheid en wat het vijftal ‘economic and geographic accountability’ noemt – wat betekent dat een verhaal moet worden gefilmd op de plek waar het plaatsvindt, met gemaakte of geleende spullen. Andere concrete regels zijn dat het script handgeschreven moet zijn, het internet in geen enkel opzicht gebruikt mag worden in het creatieve proces, minstens de helft van de film zonder dialoog moet zijn en make-up alleen is toegestaan als het script dat vereist.

Vinterberg en Von Trier hebben inmiddels hun zegen gegeven en stelden in een persbericht dat “nieuwe dogma’s nodig zijn in een wereld vol oorlog en onzekerheid”. Dogma 25 krijgt ondersteuning van Zentropa, de door Von Trier in 1992 opgerichte filmmaatschappij die is uitgegroeid tot de grootste van Scandinavië. Ook DR, het Deens Filminstituut en Nordisk Film Distribution scharen zich achter het initiatief. De films die onder de Dogma 25-vlag gemaakt gaan worden zullen internationaal aan de man worden gebracht door TrustNordisk.