Johan Grimonprez eregast van IDFA 2024

Met Johan Grimonprez, maker van het monumentale Dial H-I-S-T-O-R-Y (1997), heeft IDFA dit jaar een zwaargewicht uit de hedendaagse beeldende kunst gestrikt als eregast. Het festival dat plaatsvindt van 14 tot en met 24 november lanceert bovendien twee nieuwe programma’s.

Toen Dial H-I-S-T-O-R-Y in 1997 in première ging op Documenta X in Kassel voelde iedere bezoeker de naar de strot grijpende kracht van de 68 minuten durende documentaire. Maar niemand – ook de maker Johan Grimonprez zelf niet – kon bevroeden hoe profetisch dit werk zou blijken. Vier jaar na de lancering van de film over de geschiedenis van vliegtuigkapingen en de rol van de media in de publieke opinie, vlogen twee Boeings de WTC-torens in New York binnen en begon de wereldwijde en grotendeels in de media uitgevochten war on terror.

Het inmiddels klassieke Dial H-I-S-T-O-R-Y ontbreekt uiteraard niet in het retrospectief dat IDFA dit jaar wijdt aan haar eregast. Daarnaast zijn onder andere Double Take (2009), Shadow World (2016, ging op IDFA in première) en Blue Orchids (2017) te zien. Ook zijn meest recente film, Soundtracks to a Coup d’Etat (2024) ontbreekt niet. In deze 2,5 uur durende film verweeft Grimonprez jazzmuziek met politieke intrige, waardoor hij een krachtig beeld schetst van kolonialisme, racisme en de voortdurende strijd om Congolese grondstoffen.

Zoals gebruikelijk gaat IDFA-directeur Orwa Nyrabia uitgebreid in gesprek met de eregast. Bovendien zal Grimonprez een eigen top-10 presenteren, waarvan de titels binnenkort bekend zullen worden gemaakt.

Onder Nyrabia heeft IDFA de afgelopen jaren telkens actief gereageerd op maatschappelijke en artistieke tendensen en nieuwe programmaonderdelen ontwikkeld. Dat geldt ook voor de komende, 37ste editie. Met het nieuwe, meerjarige programma Dead Angle onderzoekt IDFA de ‘dode hoek’ van de maatschappij, zowel in historische als actuele context. Documentairefilms worden hierbij ingezet om het onzichtbare en onbelichte juist in de spotlights te zetten. De eerste tien titels van dit programma zijn bekend. Daaronder bevinden zich onder andere The Great Wall, een door Kafka geïnspireerde, essayistische verkenning van de Europese grenzen in het licht van de migratiecrisis, en Route 181, Fragments of a Journey in Palestine-Israel over de grenzen in Palestina die sinds 1967 buren van elkaar scheiden.

Met Spotlight on Cuba presenteert IDFA een programma van negentien korte films, dat uitnodigt tot het herontdekken van Cuba’s complexe politieke geschiedenis. Centraal staat een retrospectief van de revolutionaire en voortijdig gestorven Afro-Cubaanse filmmaker Sara Gómez (1942-1974), aangevuld met een bijzondere selectie films van studenten van de EICTV: The International Film and TV School of San Antonio de los Baños in Cuba.