Halve meter water in Eye-bunker met nitraatfilm

Klimaatverandering bedreigt nu ook het nationaal filmerfgoed. Gisterenavond moest de brandweer in Castricum uitrukken om water uit een bunker te pompen waar Eye Filmmuseum zijn kostbare collectie nitraatfilms bewaart. Uit eerste inspectie is gebleken dat de filmblikken nu niet zijn aangetast, maar de kans op herhaling is reëel.

Sinds de opening van het Collectiegebouw in 2016 ligt bijna de complete collectie van Eye Filmmuseum veilig opgeborgen in Amsterdam-Noord. Behalve het alleroudste materiaal, enkele duizenden nitraatfilms. Die zijn namelijk bijzonder brandgevaarlijk en worden daarom bewaard in bunkers in het Noord-Hollandse duingebied. De bunker die gisteren onder water liep, is in de Tweede Wereldoorlog ook gebruikt om kunst van onder andere het Stedelijk Museum uit handen te houden van de Duitse bezetter.

Normaliter wordt de bunker droog gehouden door een pomp. Om nog onbekende reden werkte die gisteren echter niet, waardoor het waterpeil in de opslagruimte snel steeg. De brandweer kon het vocht gelukkig wegpompen voordat de stellingkasten kon bereiken. De meteen gealarmeerde collectiebeheerder Frank Roumen zorgde ervoor dat de blikken van de onderste planken naar een hogere plank verhuisden.

De nitaatbunker van Eye in betere tijden (foto: Frank Bruinsma)

De collectie lijkt tijdig te zijn gered, maar in een reactie in NH Nieuws zei Roumen dat “er tijd nodig is om te constateren wat de werkelijke schade is….. We hebben echt nog wel een paar dagen nodig om alles uit te vogelen.”

Eye is bang dat deze overstroming niet eenmalig zal blijken te zijn. Een combinatie van verhoogd grondwater en langere periode van hevige regenval kunnen voor herhaling zorgen. Daarnaast wordt de nitraatfilm bedreigd door oplopende temperaturen. Klimaatverandering vormt zo een bedreiging van het bewaren en conserveren van het gevoeligste filmmateriaal.