Eindelijk (bijna) al het filmerfgoed onder één dak
Vorige week werd het nieuwe collectiegebouw van EYE geopend. Voor het eerst in het 70-jarige bestaan van het filmmuseum zijn alle archieven ondergebracht op één plek. Op de uiterst brandbare nitraatfilms na dan. Die blijven opgeslagen liggen in de bunkers in de duinen.
Voor een archief heeft het nieuwe collectiegebouw een bijzonder open uitstraling. De grote glazen gevel aan de straatkant oogt uitnodigend. Toch zullen het vooral professionals — filmmakers, journalisten, studenten — zijn die het gebouw aan de Asterstraat in Amsterdam Noord zullen bezoeken. Verder is de grote zwarte doos een goed geoutilleerde opslagplaats voor cinematografisch erfgoed — niet alleen films maar ook allerhanden film gerelateerde zaken en parafernalia.
De verhuizing van al het materiaal is nog niet helemaal rond. Naar verwachting zullen eind oktober de laatste filmblikken worden binnengereden. En dat zijn er nogal wat. EYE bezit maar liefst 210.000 blikken acetaatfilm. Dat is goed voor 60 miljoen meter film die tezamen 40.000 titels vormen. De nitraatfilm die in de bunkers achterblijft is ook nog eens goed voor 35.000 blikken.
Onder het kopje ‘film gerelateerd’ vallen onder andere 700.000 foto’s. Het aantal affiches staat op 78.000. En dan zijn er ook nog 27.000 boeken, tijdschriften en knipsels die geraadpleegd kunnen worden in de EYE Study.
Het drie verdiepingen tellende gebouw telt elf depots, waarvan EYE er acht in gebruik heeft. Ieder depot meet 300 vierkante meter. Vier depots zijn gekoeld op 5 graden Celsius en hebben een luchtvochtigheid van 35%. In het vijfde depot ligt de temperatuur op -5 graden Celsius. In deze subzero omstandigheden wordt film als het ware gevriesdroogd. Hier worden vooral negatieven en masters bewaard, materiaal dat niet zo vaak gebruikt hoeft te worden. Als het uit de opslag wordt gehaald is een acclimatiseringsperiode van 48 nodig om het weer op kamertemperatuur te krijgen.
De papieren collectie ligt opgeslagen in twee depots waar de thermometer 18 graden Celsius aanwijst. EYE zal hoogst waarschijnlijk binnen een paar jaar een derde nodig hebben aangezien dit deel van de collectie rap groeit. Het laatste depot is een extra hoge ruimte waar de zogeheten werkvoorraden op pallets staan opgesteld. Hier komt nieuw materiaal binnen — bijvoorbeeld de voorraden van een failliete distributeur — voordat het wordt geregistreerd en een plaats binnen het archief krijgt.
Digitalisering van het erfgoed is corebusiness in het collectiegebouw. Tijdens het ambitieuze project Beelden voor de Toekomst (2007-2014) is een enorme slag geslagen. Toch is pas een vijfde van het totaal aantal films gedigitaliseerd. Het kost een restaurateur/technicus drie weken om een film van 90 minuten op 2K of 4K resolutie op te slaan. Dat begint met een vloeistofbad om de film schoon te maken en behelst onder meer het kalibreren van kleur en het synchroniseren van geluid. EYE gebruikt inmiddels 1,5 petabyte aan opslagruimte.
Edo Dijksterhuis