Destin Cretton over Short Term 12

‘Deze film werkte als therapie’

Destin Cretton maakte met zijn tweede speelfilm Short Term 12 een eerlijk portret over de begeleiders en jongeren in de jeugdzorg. Cretton: "Via kunst kunnen deze kinderen hun geheimen tonen."

Short Term 12 toont het leven van de begeleiders en kinderen in een pleeghuis. Voor je afstuderen maakte je een korte film onder dezelfde naam, over hetzelfde onderwerp. Waarom besloot je er een speelfilm van te maken? "Het idee ontstond door de reacties die ik kreeg op die korte film. Het publiek voelde zich betrokken bij het onderwerp en het bleek universeel. Dit keer heb ik verhalen van andere mensen gebruikt, maar voor mijn short baseerde ik me vooral op eigen ervaringen. Ik ging als broekie na mijn eindexamen bij een opvanghuis aan de slag en had aanvankelijk geen idee waar ik mee bezig was. Uiteindelijk heb ik er twee jaar gewerkt en in dagboeken hield ik bij wat ik meemaakte. Pas drie jaar later zag ik in dat ze een scenario bevatten."

De film begint met een jongen die nieuw is en alles nog moet leren. Ben jij dat? "Jawel, maar eigenlijk zit in alle personages wel iets van mij. In Grace, de hoofdpersoon, herken ik de angst voor het ouderschap. De twijfel of ik een goede vader kon zijn, kwam toen voor het eerst in me op,  omdat ik zag hoe makkelijk je een kind kunt beïnvloeden. In Mason, de andere begeleider, zie je me terug in het vertellen van verhalen. Hij zet grappige anekdotes in om zijn gedachten te ordenen. Dat proces maakte ik door tijdens het teruglezen van mijn dagboeken. Het maken van deze film was dus een soort therapie."

Tekenen komt regelmatig terug in je film. Werkt dat ook therapeutisch? "Veel jongeren lieten via een kunstvorm zien wat ze niet over hun lippen konden krijgen. Ze maakten gedichten of tekeningen of raps. Ik weet nog goed dat ik naast een jongen op bed zat en dat hij de tekst die hij had geschreven voor me rapte. Hij beschreef op die manier intieme en persoonlijke dingen die hem als kind waren overkomen. Een vergelijkbare situatie zit in Short Term 12."

Je werkt met jonge acteurs, die erg natuurlijk spelen. Hoe kreeg je dat voor elkaar? "Ik hoefde ze nauwelijks te regisseren; het meeste kwam uit henzelf. Het enige wat ik heb gedaan is een veilige, relaxte omgeving creëren, waarin ze fouten durfden te maken. De cameravoering hangt daarmee samen. Door handheld te draaien waren we minder tijd kwijt aan het opzetten van de sets en kregen de acteurs de ruimte op hun impulsen te vertrouwen. De cameraman kon ze onbelemmerd volgen. Die durfde op zijn beurt meer initiatief te nemen."

Er zijn twee opvallende slow motions, die een soort pauzes markeren. Waarom? "Ik heb er geen logische verklaring voor; ze voelden daar op hun plek. Het moment dat Grace zich uitleeft op het springkussen, is ze weer een klein meisje en zie je wie ze zou kunnen zijn als ze niet de last van het verleden op haar schouders zou dragen. Aan de andere kant is ze er aardig uitgekomen. Ik wil de dualiteit van het systeem zoals het nu is laten zien. Daar is van alles op aan te merken, maar je hoort toch vaak verhalen van kinderen die zo iemand ontmoeten die ze er doorheen trekt. Uit mijn film spreekt dus een zekere hoop."

Laura van Zuylen