CineMart en Deens docufest verbinden film en kunst

CineMart, de co-productiemarkt van het Film Festival Rotterdam die vandaag zijn laatste dag beleeft, heeft de krachten gebundeld met het Deens documentairefestival CPH:DOX. Afgelopen zondag werd de aftrap gegeven voor Art:Film met de presentatie van vijf projecten. Art:Film moet uitgroeien tot een productieplatform op de grens van film en beeldende kunst.

De vijf gepresenteerde projecten zijn afkomstig van Willy Doherty, Sergio Caballero, Fiona Tan, Rosa Barba en Pierre Bismuth — stuk voor stuk kunstenaars met een indrukwekkende internationale carrière. Zij zijn in Rotterdam in contact gebracht met professionals uit de filmwereld. In de loop van het jaar volgen workshops en presentaties op filmfestivals en kunstevenementen.

Art:Film is een Nederlands-Deens samenwerkingsproject. De connectie tussen IFFR en documentairefestival CPH:DOX bestaat al langer, vertelt Marit van den Elshout, manager van CineMart. ‘De festivals hebben heel erg hetzelfde DNA. Art:Film is vorig jaar gestart toen we er bij toeval achter kwamen dat beide festivals een paneldiscussie aan het organiseren waren met precies hetzelfde onderwerp. Aangezien we de laatste jaren ook steeds meer overlap zagen in de kunstfilmprojecten die we presenteerden op beide markten, was het eigenlijk een hele natuurlijk start van een partnership.’

Het verschil tussen kunstfilms en speelfilms — zeker van het meer experimentele soort — lijkt op het eerste gezicht niet zo groot. Steeds meer kunstenaars maken de overstap naar speelfilm — Steve McQueen (Hunger, Shame) is het bekendste voorbeeld. En kunstfilms die vroeger eigenlijk alleen te zien waren op biënnales en in het museum- en galeriecircuit duiken steeds vaker op in filmfestivalcatalogi. In Rotterdam geldt dat in hoge mate. Het Spectrum Shorts-programma puilt uit van de kunstenaarsnamen. Bij de Tiger Awards voor korte films waren zelfs alle prijzen voor beeldend kunstenaars.

Maar een aparte aanpak is toch geboden, vertelt Van den Elshout. ‘Financiering van deze projecten en distributie is vaak ingewikkelder. De geselecteerde Art:Film-projecten kunnen vaak putten uit meer op kunst toegespitste fondsen, maar hebben ook financiering uit de filmwereld nodig. Maar de ontwikkeling van deze projecten verloopt vaak anders dan bij een conventionele speelfilm. Daarom kost meer moeite om ondersteuning te krijgen van conventionele filmfondsen of de meer traditionele filmindustrie.’

‘De deelnemers aan Art:Film zijn ervaren kunstenaars, maar ze weten bijvoorbeeld niet goed hoe co-financiering in de filmwereld werkt. Soms is het ook een kwestie van verwachtingen temperen, met name als het gaat om distributie van een project. Een tentoonstelling reist. Een film als installatie is flexibeler dan een dure speelfilm die het geluk moet hebben aangekocht en gedistribueerd te worden.’

Het is de bedoeling dat de vijf projecten van Art:Film in een keten terechtkomen die ze begeleidt van script tot vertoning. Op die manier wordt de succeskans vergroot en blijven makers niet ‘bungelen’ na een intensief weekje CineMart. Van den Elshout vindt die aanpak exemplarisch voor hoe CineMart met alle projecten wil omgaan in de toekomst. ‘We willen in de toekomst meer pro-actief op de behoeften van makers kunnen inspelen, ook door het jaar heen. We gaan dat doen met Art:Film. Maar we doen dat al twee jaar met Boost! Binnen dat programma krijgen vijf projecten eerst steun van het Hubert Bals Fonds, dan script coaching van het Binger Filmlab en vervolgens worden ze gepresenteerd op CineMart.’

Edo Dijksterhuis