Cannes #4 Eerste publiek optreden nieuwe directeur IFFR

Bero Beyer trapt af, Yorgos Lanthimos on top of his game en Gus Van Sant in zwaar weer. Een nieuwe dag aan de Rivièra breekt aan.

Een radicale koerswijziging wilde Bero Beyer als nieuwe directeur van het International Film Festival Rotterdam tijdens de welkomstreceptie in Cannes niet op tafel leggen. Beyer zei de komende weken te willen gebruiken om te luisteren naar ideeën en visies uit de filmwereld maar ook naar die van anderen, om te kijken hoe die aansluiten op zijn eigen ideeën voor de toekomst van het festival.

Hij waarschuwde voor te hoog gespannen verwachtingen: "Als ik een ding heb geleerd is dat je het geweldigste idee kunt hebben voor een film of een project of een festival, maar dat het jaren van toewijding en idealisme vergt en het overtuigen van vele, vele, vele mensen om met je te willen werken." IFFR moet volgens Beyer niet alleen een festival zijn waar je moet zijn, maar een festival waar je wilt zijn. Hij riep op tot saamhorigheid, en prees Rotterdam als publieksfestival en als business event en sloot af door te stellen dat alles begint en eindigt "met de liefde voor film."

Ondertussen bleek Yorgos Lanthimos gisteren on top of his game. Ook al zullen de hardcore fans van de inmiddels alweer vier jaar in Engeland wonende Griek nog steeds zijn fameuze Dogtooth als piece de resistance blijven beschouwen, Lanthimos’ The Lobster is een rake overdrijving van de verheerlijking van stelletjes tegenover singles. In het eerste deel schrijft Colin Farrell zich in bij een naamloos instituut waar je binnen zoveel dagen een partner moet hebben gevonden, anders verander je in een dier naar keuze — vandaar de titel van de film. Dat verklaart ook meteen waarom een onbekende vrouw in de openingsscène een grazende Shetland pony bruut executeert. In het tweede deel verschuift het perspectief naar een stel radicale singles die als vrijbuiters in de omringende bossen leven. Ook al zakt The Lobster naar het eind een beetje in, Lanthimos krijgt het wel voor elkaar dat je nooit meer op dezelfde manier naar een passerende lama kijkt.

Sea of Trees werd gisteravond op Indiewire alvast ten grave gedragen als de slechtste film die Gus Van Sant ooit heeft gemaakt. Over Woody Allens Irrational Man was het oordeel enthousiaster, ook al kabbelt Allen rustig voort op de komisch-existentialistische toer die hij al jaren volgt. Mad Max: Fury Road is nog steeds verreweg de best ontvangen film hier aan de Cote d’Azur.

Totnog toe is de enige echt radicale film in de contreien van Competitie en Un Certain Regard Saul Fia. Laszlo Nemes waagde het voor z’n debuut het heikele onderwerp van Auschwitz op te pakken en dat zal ‘m niet overal in dank worden afgenomen. Het fictionaliseren van de gruwelen in het concentratiekamp blijft voor veel mensen een nogo-area en daar is iets voor te zeggen. Dat maakt het lastig oordelen  over de film. Aan de andere kant: moet je er dan niet juist verhalen over vertellen en de Claude Lanzmannstijl van luisteren en zwijgend toekijken laten voor wat die is? Wat Nemes doet is met z’n camera voortdurend net achter een lid van het Sondernkommado aanlopen, waarvan de leden mensen de gaskamers injoegen en de dode lichamen er weer uit sleepten. Die stijl is meer dan een stilistische gimmick. Hier past het. Saul is z’n leven voorbij die paar meter of die paar seconden die voor hem liggen niet zeker. Elke nazi met een idiote inval kan de trekker overhalen. ‘Je brengt ons allemaal in gevaar’, zegt iemand tegen Saul, die grote risico’s neemt door het lichaam van een jonge jongen te willen begraven. ‘We zijn allemaal al lang dood’, is zijn antwoord. UPDATE: Claude Lanzmann kwam ook naar Cannes en heeft de film inmiddels zijn zegen gegeven.

 Ronald Rovers