Alex van Warmerdam in competitie Cannes

Borgman, de nieuwe film van Alex van Warmerdam, is geselecteerd voor de hoofdcompetitie van Cannes. We moeten terug naar 1975 voor de laatste Nederlandse film die meedong naar een Gouden Palm; toen draaide Mariken van Nieumeghen van Jos Stelling in de competitie van het belangrijkste filmfestival ter wereld.

‘We hoorden het gisteren aan het eind van de dag’, vertelt een opgetogen Marc van Warmerdam, producent van Borgman en broer van. ‘Half januari hadden we de film ingestuurd en als ze het niets vinden, dan krijg je hem snel terug. Maar we hoorden niets en we hoorden niets. De spanning is flink opgelopen de afgelopen weken.’

Vanaf het moment dat Van Warmerdam de eerste ruwe montage van Borgman zag, in november, was de producent ervan overtuigd dat deze film Cannes-waardig is. Hij zette alles op alles om de film geselecteerd te krijgen; concentreerde zich volledig op Cannes. ‘Deze film is anders dan alle andere films van Alex. Dat waren tragische komedies of komische tragedies, waarbij je als toeschouwer op afstand blijft, je kijkt er van buitenaf tegenaan. Borgman is een thriller. Je wordt vanaf het eerste moment meegezogen. Je hersenen blijven maar werken en dat is zeker niet onbevredigend.’

Borgman is de achtste speelfilm van Van Warmerdam, die in 1986 debuteerde met Abel en doorbrak met De noorderlingen (1992). Hoofdpersoon Camiel Borgman wordt verjaagd uit zijn ondergrondse onderkomen en belandt in een keurige villawijk. Daarna gaat het mis met het arrogante echtpaar, hun drie kinderen en kindermeisje bij wie hij terechtkomt. De hoofdrollen worden gespeeld door Jan Bijvoet, Hadewych Minis en Eva van de Wijdeven. Van Warmerdam zelf speelt de rol van Ludwig.

Borgman neemt het op tegen achttien andere films. Daaronder producties van een flink aantal internationale kanonnen. De gebroeders Coen zijn geselecteerd met Inside Llewyn Davids. François Ozon is aanwezig met Jeune et Jolie. Roman Polanski’s La Vénus à la Fourrure dingt mee naar de hoofdprijs, net als de nieuwste films van Kore-eda Hirokazu (Like Father, Like Son) en Miike Takashi (Shield of Straw). Steven Soderbergh, die eerder in een interview beweerde na Side Effects te stoppen als regisseur, dingt mee met de tv-film Behind the Candelabra. Het festival opent op 15 mei met The Great Gatsby van Baz Luhrmann en eindigt elf dagen later met Zulu van Jérôme Salle, die beide overigens niet zijn opgenomen in de competitie. De jury staat onder leiding van Steven Spielberg.

‘Alex kan zich nu voor het eerst echt internationaal meten’, stelt zijn broer. ‘Cannes is natuurlijk de Olympische Spelen van de cinema. Over de haalbaarheid van selectie voor de competitie is veel gesproken, er werd getwijfeld. Maar dat is nu bereikt. Als je die andere namen ziet dan kun je denken: we maken geen schijn van kans. Maar waarom zou je een palm uitsluiten? Het gaat uiteindelijk om de films en hoe goed die zijn.’

Edo Dijksterhuis