Martin Koolhoven over De kijk van Koolhoven
'Het draait nu meer om inzicht en inhoud'
De kijk van Koolhoven. Foto: Robin de Puy
Martin Koolhoven neemt je ook in het derde seizoen van De kijk van Koolhoven weer moeiteloos mee in zijn enthousiasme: “Je moet nooit het idee krijgen dat ik een tekstje sta op te lepelen.”
Filmprogramma’s pakken op tv vaak moeizaam uit. Zeker in Nederland. Maar regisseur Martin Koolhoven weet met De kijk van Koolhoven, dat toe is aan het derde seizoen, wél kijkers te trekken. “Ik denk dat het een samenspel van factoren is”, zegt Koolhoven. “Als ik de serie in mijn eentje zou maken, zou ik er misschien veel meer obscure films bij doen, maar door de invloed van regisseur David Kleijwegt en cinematograaf en vormgever Reinier van Brummelen wordt het toch toegankelijker. Ook omdat zij een extra visuele laag toevoegen aan wat ik allemaal bedacht heb. Het programma drijft natuurlijk allemaal op de liefde voor film, maar het moet vervolgens wél goed gemaakt worden. Als het aan mij zou liggen, waren alle afleveringen waarschijnlijk vier uur geworden. Daarom vond ik het ook zo belangrijk om met goede tv-makers te werken. Ik wíl me juist laten regisseren, anders werkt het niet.”
Hoe kies je je films en invalshoeken? “In de beginfase schrijf ik heel veel onderwerpen op waarvan ik denk dat er genoeg vlees aan zit om een hele uitzending mee te vullen. Maar we bepalen eigenlijk steeds pas na de opnames van de ene aflevering definitief wat het onderwerp van de volgende wordt, vooral gebaseerd op waar ik dan zin in heb. Soms is dat zelfs iets wat niet op de originele lijst stond. Voor iedere aflevering heb ik dan een veel te lange lijst met titels. Net zoals je wil dat de afleveringen onderling verschillend zijn, wil je ook bij de uiteindelijke films en scènes dat het inhoudelijk divers is.”
Het lijkt me dan wel lastig om de rode draad te bewaken. “De eerste aflevering die we ooit opnamen [over Eurohorror; AM] ontstond uiteindelijk pas in de montage en groeide gaandeweg uit tot een soort collage met allerlei gekkigheden. Nu zit er steeds meer een gedachte achter en werkt het programma altijd naar iets toe. Tegelijkertijd vind ik wel dat de spontaniteit moet blijven. Je moet nooit het idee krijgen dat ik daar een of ander geschreven tekstje sta op te lepelen.”
Je maakt nooit gebruik van een autocue? “Een belangrijk deel van de uitzending draait om momenten waar ik reageer op wat ik zie. Het heeft absoluut geen zin om dat te gaan uitschrijven. Het moet eigenlijk altijd ongescript zijn, zo wordt het ook gedraaid. Ik praat rechtstreeks tegen de kijker, maar bij de opnamen eigenlijk vooral tegen David. Waar iemand als Matthijs van Nieuwkerk een autocue ziet, zie ik David via een spiegel voor de lens. Hij daagt me uit om het begrijpelijker te maken of om bepaalde zaken extra toe te lichten. Op die manier groeit het als een soort gemberwortel alle kanten uit.”
Wat mogen we verwachten van de derde reeks? “We zijn steeds meer opgeschoven van genres naar thema’s. In het begin zat het programma vooral op feitjes en kennis, nu draait het veel meer om inzicht en inhoud. Daar lenen veel thema’s zich ook goed voor, zoals in dit seizoen bijvoorbeeld transformatie en coming-of-age. Maar we bespreken bijvoorbeeld ook waanzin, een thema waarmee je alle kanten op kunt. Dat gaat van waanzin in een inrichting in One Flew over the Cuckoo’s Nest (1975) en psychopathische moordenaars in Silence of the Lambs (1991) tot posttraumatische stress in The Deer Hunter (1978). Stiekem zijn die thema’s natuurlijk gewoon een smoes om heel veel leuke scènes te laten zien, maar uiteindelijk gaat het wél altijd ergens over.”
Met zoveel enthousiasme kun je dit nog moeiteloos jaren blijven doen, toch? “Toen we het einde van dit seizoen opnamen, bekroop me vooral het gevoel dat ik nu zélf weer films wil maken. Ik heb net het scenario voor mijn nieuwe film afgerond en dat is voor mij nu het meest urgente. Maar als ze me daarna weer vragen, denk ik dat ik het zo weer doe. Ik hou gewoon heel erg van film en dat maakt het zo leuk om dit programma te maken. Dat is waarschijnlijk ook waarom het zo goed werkt: je ziet gewoon dat ik het leuk vind om daar te staan. Maar het mooiste is toch wel dat er steeds meer mensen naar me toe komen die zeggen dat hun zoon of dochter door mijn programma óók filmmaker wil worden. Dat is het grootste compliment dat je kan krijgen.”
De kijk van Koolhoven wordt vanaf vrijdag 11 november 2022 wekelijks om 20:25 uur uitgezonden op NPO3 en is ook te zien via NPO Start (VoD).