Het hele najaar: Hollandse Nieuwe 2013

Regisseurs met een première op het komende Nederlands Film Festival of verderop in het najaar kregen de volgende vragen voorgelegd: 1 Waar gaat je film over? 2 Waarom wilde je hem maken? 3 Mijn volgende film wordt nu eens… 4 Dit zou de Nederlandse film nodig hebben… 5 Hierom is film zo belangrijk…
Sacha Polak
Nieuwe tieten
1 In Nieuwe tieten film ik mijzelf (drager van het BRCA1-gen) en andere dragers van het gen in de zoektocht naar het antwoord op de vraag of ik mijn borsten preventief moet laten verwijderen om zo de kans op borstkanker te verkleinen. Nieuwe tieten is een persoonlijke en openhartige documentaire over mijn ervaringen.
2 Ik had zelf heel erg behoefte aan zo’n film en die was er niet. Daarnaast was het filmen voor mij een manier om met dit moeilijke onderwerp bezig te zijn. Ik wilde van iets lelijks en naars iets moois maken.
3 Ik zit nu midden in de preproductie van Zurich, mijn volgende speelfilm, heel spannend. Het zal voor mij de eerste keer worden dat ik een (halve) roadmovie maak. Ik werk met een niet-chronologisch script van Helena van der Meulen en mezelf in Duitsland en België. Ik heb er heel veel zin in.
4 Eigenheid, lef, liefde en een beetje geld.
5 Films kunnen troost bieden, confronteren, verbinden en ruimte scheppen.
Nieuwe tieten is Te zien op het NFF en vanaf 3 oktober in de bioscoop
Jean van de Velde
Hoe duur was de suiker
1 Hoe duur was de suiker gaat over het (liefdes)leven van twee halfzusjes in de Surinaamse kolonie anno 1750 tijdens de hoogtijdagen van de Nederlandse slavernij. Het ene zusje, Sarith, is de dochter van de planter en zijn vrouw; het andere zusje, Mini-mini, is de dochter van de planter en een door hem verkrachte zwarte slavin. Mini-mini wordt al op jonge leeftijd de lijfslavin van haar halfzus Sarith. Samen groeien ze op en worden ze volwassen. De jonge vrouwen dromen allebei van een andere wereld, een wereld die voor de een beter realiseerbaar lijkt dan voor de ander. Maar alles gaat natuurlijk anders dan ze denken.
2 Hoe zieker het systeem, hoe loyaler zijn deelnemers. Die psychologische wet fascineerde me. En de geschiedenis van Nederland en Suriname. En het leven in de tropen 250 jaar geleden. En een film maken met veel jonge actrices en acteurs. En het mooie boek van Cynthia McLeod. En dat er nog nooit recht gedaan is aan de geschiedenis van Suriname, speelfilmtechnisch gezien.
3 Sowieso is mijn filmcredo: ‘And now for something completely different!’ Dus mijn volgende film zal iets heel anders zijn, zoals deze film ook niet echt lijkt op All Stars of Lek of Wit licht.
4 De Nederlandse film is vooral gebaat bij zoveel mogelijk goede films. Die kwaliteit kun je ten dele afdwingen door goede (film)randvoorwaarden. Een van de randvoorwaarden is een professioneel functionerend apparaat van film- en geluidsstudio’s, postproductiebedrijven en talloze technici. Een fatsoenlijk en met de rest van Europa concurrerend economisch/fiscaal klimaat is hierbij van doorslaggevend belang.
5 Meer dan in welke andere kunstvorm kunnen we in film de wereld om ons heen terugzien, kunnen we binnenwerelden zichtbaar maken, kunnen we andere culturen ervaren, kunnen we spiegels voorgehouden krijgen, kunnen we emoties ondergaan en ideeën voorgeschoteld krijgen over heden, verleden en toekomst, kunnen we muziek, taal, beeld, acteurs en nog veel meer combineren en vormgeven — en dat alles zeer toegankelijk maken voor een groot publiek van jong en oud. Een doorsnee Nederlandse film wordt al gauw door een miljoen mensen gezien.
Hoe duur was de suiker is Te zien op het NFF en vanaf 26 september in de bioscoop
Hetty Naaijkens-Retel Helmrich
Buitenkampers-Boekan Main!
1 Buitenkampers-Boekan Main! gaat over de ‘verzwegen’ en daarom onbekende geschiedenis van de Indische Nederlanders, ook wel Indo’s genoemd, die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië buiten de Japanse interneringskampen moesten overleven. Aanvankelijk dachten deze Buitenkampers búíten beter af te zijn dan ín de Japanse kampen, maar al gauw bleek dat het leven buiten de interneringskampen verschrikkelijk was. Zonder inkomen, voedsel, medicijnen en kleding moesten ze zien te overleven. Daarbij vielen ze vaak ten prooi aan fanatieke Indonesische vrijheidsstrijders die alles wat Nederlands was uit de weg wilden ruimen. De Indische Nederlanders waren vaak doelwit van afslachtingen.
2 Mijn broer werd als peuter uit de achtertuin van mijn ouders in Bandoeng ontvoerd door fanatieke Indonesiërs die wraak wilden nemen op alles wat Nederlands was. Gelukkig wist mijn vader na een spannende klopjacht de Indonesische ontvoerders te overmeesteren. Dit verhaal heeft diepe indruk op me gemaakt. Ik was daarom heel blij dat Holland Harbour Productions me voor het maken van deze film heeft gevraagd. Omdat er nimmer wetenschappelijk onderzoek naar deze periode is gedaan, er weinig tot geen boeken over geschreven zijn en deze Indische Nederlanders bijna zeventig jaar over deze periode hebben gezwegen, was het voor mij een grote uitdaging. Daarbij ontbreekt de geschiedenis van Nederlands-Indië volledig in het historisch besef van de Nederlander. Ik hoop dat ook veel mensen buiten de Indische gemeenschap deze film willen gaan zien.
3 Geen idéé of ik nog wel een volgende film maak.
4 Zij die filmen uit het hart.
5 Het is een heel sterk en machtig medium met ook een opvoedkundige taak. Door film kan het menselijk bewustzijn worden vergroot en als eye opener dienen voor onbewusten en ‘blinden’. Een mooie en krachtige film werkt als inspiratiebron voor velen en is van onschatbare waarde voor het nageslacht.
Buitenkampers-Boekan Main! is Te zien op het NFF en vanaf 3 oktober in de bioscoop
Mark Verkerk
De nieuwe wildernis
1 De nieuwe wildernis gaat over geboorte en dood, over de kringloop van het leven, in een van de meest wilde gebieden van Nederland, de Oostvaardersplassen. Het is 45 jaar geleden spontaan ontstaan na de inpoldering van wat nu de Flevopolder wordt genoemd. Het gebied is niet alleen uniek voor Nederland maar zelfs voor heel Europa. Duizenden jaren geleden zag onze ‘deltanatuur’ er zo uit — een groot moerasgebied met uitgestrekte rietvelden, waterplassen en ruig grasland. In De nieuwe wildernis duiken we in de wereld van het konikpaard, de vos, de grauwe gans, de aalscholvers en de ijsvogel.
2 We wonen nu bijna allemaal in steden, en zijn grotendeels onze banden met de natuurlijke wereld kwijtgeraakt. Natuur dient vaak nog slechts als decor, als een leuke plek om in het weekend te recreëren. Met deze film willen we het publiek de Nederlandse natuur laten zien. Vaak leeft de overtuiging dat alles wat mooi, bijzonder en spectaculair is, héél ver weg moet zijn. We willen mensen weer in contact brengen met de natuurlijke wonderen die ‘om de hoek’ te zien zijn. Een tweede reden om deze film te maken, ligt in de Oostvaardersplassen zelf. Het gebied is beperkt toegankelijk voor het publiek en daar komen ook veel misvattingen uit voort. De afgelopen jaren is er veel publieke discussie ontstaan over het wel of niet beheren van het gebied: moet er geschoten worden om de populaties onder controle te houden? Moet er in de winter worden bijgevoerd? De echte vraag is voor mij: heeft natuur de mens überhaupt nodig om haar balans te vinden? Voor velen is dit gebied onbekend. De prachtige samenhang die het complete ecosysteem kent blijft daardoor ook onbegrepen.
3 Het team van De nieuwe wildernis willen we graag nog een keer inzetten in een volgend avontuur hier in Nederland, zoals een grote film over het wereldvermaarde Waddengebied.
4 Er is de laatste jaren veel discussie omdat de financiering voor Nederlandse filmproducties terugloopt. Subsidies nemen af, omroepbijdragen zullen ook afnemen en er is nagenoeg geen prikkel voor particuliere investeerders. Een principiële discussie over de procentuele verdeling van recettes, naast het overwegen van fiscale stimuleringsmaatregelen ten gunste van investeerders, zoals landen om ons heen die ook kennen, kan het aantrekkelijker maken om in de Nederlandse film te investeren. Met De nieuwe wildernis hebben wij dat ook gedaan. We hebben gekozen voor een ander distributiemodel en het project ook nagenoeg geheel uit private middelen gefinancierd.
5 Film blijft een prachtige, krachtige kunstvorm. Zelfs in deze snel veranderende mediawereld blijven mensen naar de bioscoop gaan, tegen alle verwachtingen in. Film is het ideale medium om mensen op een emotionele manier te raken. Om ze, in ons geval, één op één in de dierenwereld mee te nemen.
De Nieuwe Wildernis is Te zien op het NFF en vanaf 26 september in de bioscoop
Tim Oliehoek
Chez Nous
1 Chez Nous is een feel good-komedie en de naam van een gezellig ‘café chantant’ in het hartje van Amsterdam. De eigenaar, Adje, heeft grote financiële problemen. Zes stamgasten, zes normale vrienden, bedenken een abnormaal plan om Chez Nous te redden. Ze beramen een kraak en stelen een kostbaar collier uit een zwaarbewaakt museum. Een spannend, spetterend en ontroerend spektakel met een eigenzinnig randje.
2 Ik las het scenario van Frank Houtappels zo’n drie jaar geleden. Gewoon omdat ik benieuwd was waar hij aan werkte. In één ruk las ik het uit en had na de laatste bladzijde zo’n vrolijk gevoel dat ik die nacht niet meer kon slapen. Ik dacht alleen maar: dit wil ik maken, deze tragikomische film over vriendschap. Een roze lijn gecombineerd met de klassieke heist-formule. Briljant bedacht. Ik herkende veel elementen uit mijn zelfgecreëerde familie die ik hier in Amsterdam heb. En eindelijk een film waarbij het roze gedeelte niet gezien wordt als het conflict van de film. De vriendschap is in gevaar en dat is wat de film zo universeel maakt.
3 Chez Nous is een lieve, sympathieke, komische film geworden. Je zou mijn vorige films als ‘schreeuwerig’ kunnen interpreteren. Ik heb mezelf voorgenomen met deze film iets heel anders te maken en ik vind zelf dat ik daar in geslaagd ben.
4 Ik geloof niet dat ik daar het antwoord op heb. Je moet als maker altijd uitgaan van jezelf. Wat zou ik zelf graag zien? Wat wil ik vertellen? Hou de doelgroep van de film in je achterhoofd, maar wees trouw aan jezelf. Wat mensen ook van mijn nieuwe film vinden, ik ben er ongelofelijk trots op. En zonder dat ik een streng vingertje opsteek, is het ook een belangrijk verhaal.
5 Mensen zijn de laatste jaren te veel bezig met de verschillen. Ik vind de overeenkomsten veel belangrijker. Kijk naar Frankrijk, waar je als koppel van hetzelfde geslacht pas sinds kort mag trouwen. De invoering daarvan ging gepaard met enorme protesten. In Rusland is een hysterische homofobie ontstaan door de nieuw antihomowet van meneer Poetin. Waar gaat het in godsnaam over? Hetero, homo, who gives a [beep]! Ik denk dat iedereen zich kan identificeren met de film. Hij is vooral heel vrolijk en lief. Een lach met een klein traantje.
Chez Nous is Te zien op het NFF en vanaf 3 oktober in de bioscoop
Jorien van Nes
A Long Story
1 Mijn film gaat over Ward, die na de dood van zijn vrouw terugkeert uit Frankrijk. Samen met de Roemeense klusjesman Doru knapt hij zijn huis op. Wanneer Doru op een dag verdwijnt, ontfermt Ward zich noodgedwongen over Doru’s zoontje Mihai. Hij besluit het ondeugende boefje terug te brengen naar zijn moeder in Roemenië. Maar ook zij blijkt moeilijk te vinden.
Foto Maria Stijger
2 Ik wilde deze film graag maken omdat ik vind dat scenariste Lotje IJzermans het thema verlies en rouw mooi en subtiel heeft uitgewerkt. De gespiegelde ervaring van de Roemeense moeder Alina aan die van Ward maakt zijn rouw en tegelijkertijd zijn verwerking zichtbaar en invoelbaar. Alle personages zijn op een bepaalde manier ontheemd en onthecht. Bij de Roemeense Alina en Doru is dat uit noodzaak. Mijlenver verwijderd van elkaar verdienen zij geld voor hun gezin, dat daardoor niet als gewoon gezin kan functioneren. Bij Ward gaat het ook om ontheemding, maar dan als manier om niet meer gekwetst te worden.
3 Mijn volgende film is een documentaire over twee Nederlandse advocaten die de nog levende rechterhand van de Rode Khmer-leider Pol Pot verdedigen. De 87-jarige Nuon Chea staat voor een speciaal door de VN opgericht tribunaal terecht voor massamoord. De film is een rechtbankdrama in combinatie met het persoonlijke verhaal van twee ambitieuze advocaten op het hoogtepunt van hun carrière. Te midden van de alom aanwezige corruptie in Cambodja moeten zij op het hoogste niveau een juridisch steekspel voeren, zonder hun idealen te verloochenen.
4 Ik denk dat het belangrijk is dat we harder werken aan een echte filmcultuur in Nederland. Dat kinderen bijvoorbeeld al op school filmkunde krijgen, net zoals ze ook ingewijd worden in de Nederlandse literatuur. Dat ze vroegtijdig leren kijken en genieten van ook minder mainstream verhalen. Daarnaast denk ik dat de arthousefilm in Nederland sowieso meer aandacht verdient. Het is nu nog te veel een armetietig ondergeschoven kind. Het grootste gedeelte van het beschikbare geld gaat naar mainstream films. Arthouse wordt wel gemaakt, maar voor zeer kleine budgetten, zodat er vaak nauwelijks middelen zijn om de ‘film aan de man te brengen’, en er weer weinig mensen naar gaan kijken. Een vicieuze cirkel dus, en dat is echt zonde van al het moois dat er wordt gemaakt.
5 Voor mij betekent film de mogelijkheid tot totale verbeelding. Het medium waarin je complete werelden kan scheppen, die alle zintuigen raken.
A Long Story is Te zien op het NFF en vanaf 17 oktober in de bioscoop
Het Nederlands Film Festival vindt plaats van 25 september t/m 4 oktober in Utrecht | Foto’s m.u.v. Jorien van Nes: Angelique van Woerkom