Enrique Rivero over PARQUE VIA

Een man past op een leeg huis. Dat is het eenvoudige gegeven van parque via, het veelbekroonde debuut van de Mexicaanse regisseur Enrique Rivero.

Het staat iedereen vrij om allerlei symboliek te zien in dit verhaal over een leeg huis en een oppasser die bang is voor de buitenwereld. Maar ook zonder die symboliek maakte Enrique Rivero met slechts een paar ingrediënten een prachtige en intrigerende film. Beto is de weinig spraakzame oppasser van een leegstaand huis in Mexico Stad dat wacht op een nieuwe koper. Het pand staat al jaren leeg. Afgezonderd van de buitenwereld draait hij er elke dag zijn routines af.

Het verhaal van parque via is gebaseerd op uw trips naar Mexico Stad. Maar u woonde ook in die stad. Hoe zit dat? Ik leef nu in Madrid maar ik ben Mexicaan. Toen ik lange tijd in het buitenland had gezeten en weer terugkwam, vielen me dingen op die ik daarvoor nooit had gezien. Ik ken Beto al heel lang, hij is de echte oppasser van het huis in de film. Maar het was nooit tot me doorgedrongen dat hij zo’n interessant leven had. Plotseling zag ik het! Hoe kon ik dat nou nooit eerder hebben gezien?! Maar ik geloof dat ik in eerste instantie de enige was die dat zag. Wanneer ik mensen vertelde dat ik een film wilde maken over een vent die oppast op een leeg huis en de hele tijd alleen binnen zit, zei iedereen dat ik gek was. Hahaha. Nee, zei ik, dat wordt juist extreem interessant. Daarom ben ik heel blij dat de film zo goed wordt ontvangen. Dat betekent dat ik toch niet de enige was die het zag. Ik denk juist dat ónze levens saai zijn. Beto’s leven is een waanzinnig verhaal. Hij leeft nu nog in dat huis trouwens. Dat geeft nog eens een extra vreemde laag aan de film.

Waarom zag u dit verhaal niet eerder? Als je elke dag hetzelfde eet dan proef je het niet meer. Of misschien ben ik gevoeliger geworden en kijk ik beter om me heen.

Was het lastig met schrijven om de aandacht van het publiek vast te houden? Ja, nogal. Maar ik wilde niet het voor de hand liggende doen. Ik wilde niet meteen al het huis verkopen. Dat is de traditionele manier om zo’n verhaal te vertellen. Je verkoopt het huis en ziet het personage door de hele film heen met dat probleem worstelen. Nee. Ik wilde dat mensen Beto écht gingen zien, écht gingen voelen. En dán pas gebeurt er iets heftigs en worstel je net als Beto met wat er gebeurt. Omdat je in zijn leven, zijn stemming, zijn ritme zit.

Was het u meer te doen om afzondering of om de sociale verschillen tussen Beto en zijn omgeving? Afzondering en eenzaamheid. Absoluut. Die verschillen tussen mensen met veel en weinig geld zitten er zeker in. Maar ik wilde niet te kritisch zijn over de sociale situatie. Omdat het nogal eenvoudig is om daarin een kant te kiezen. Bijna iedereen kiest dan voor de underdog. En andersom, als je de verschoppeling iemand laat verkrachten of vermoorden, dat is ook te simpel. Moeilijker is het om gewoon te laten zien hoe het is. Ze voelen iets voor mekaar maar de realiteit staat hun toenaderingen niet toe. Het eind is misschien shockerend voor het publiek maar voor Beto is het logisch. Hij is niet slecht, zij ook niet. Ze zijn allebei. Dit is de wereld waarin ze leven, een beetje goed, een beetje slecht. De meeste mensen lopen in het midden, en proberen te vinden wat ze zoeken.

Als kijker word je volledig gegrepen door de manier waarop de camera door het huis beweegt. Dat moet u vooraf heel nauwkeurig hebben uitgewerkt. Het was heel simpel eigenlijk. We hebben het huis gewoon een tijdje gehuurd voordat we gingen filmen. Ik heb alles in detail gepland en tegen Beto gezegd hoe hij zich precies moest bewegen. Dus zo een lange shot van hier tot hier, hier een close-up, enzovoort. Ik kende de ruimte perfect.
Ik heb Beto het scenario vooraf niet laten zien. Hij wist totaal niet wat ie aan het doen was. Hahaha. Zodat hij niet de hele tijd nadacht over wat hij moest doen. Ik zei alleen "een beetje sneller, langzamer, luider, stiller". Over emoties hoefde ik hem niets te vertellen. Hij wist zelf heel goed wat hij voelde in bepaalde situaties.

Beto is duidelijk een bediende van de eigenaresse van het huis. Zo’n verschijnsel is hier praktisch uitgestorven. Hoe zit dat met die klassenverschillen in Mexico? Er is geen klassensysteem in Mexico maar bedienden zijn er wel veel meer dan in Europa. Het verhaal dat je ziet is ook waar. Mensen leven echt zo, het is geen unieke situatie.

Als ik zo naar u luister lijkt het alsof u per ongeluk op het verhaal botste, dat u snel even het huis huurde, aan de slag ging en plotseling over de hele wereld prijzen in ontvangst mocht nemen. Verbaast het u? Heel erg. Ik geloof het ook bijna niet. Ik hou van film. Ik wilde op een bepaald moment tijdens het filmen deze film ook echt zien. Maar het is een kleine film. Ik had nooit het plan om een meesterwerk te maken. Ik heb hele mooie reacties gehad. Een e-mail van een vrouw uit Rome die emotioneel heel erg bewogen was door de film. Dan voel je je goed, kan ik je zeggen. Dat is een heel mooi compliment. Maar ook rare reacties. Er was iemand in Tokio die me vertelde dat ik van die typische Samoerai-shots maakte. "Oh, ok, echt waar?", zei ik. Hahahaha. Samoerai-shots!

Heeft u zich ook nog moeten inspannen? Ik heb een actrice moeten vervangen omdat ze niet goed genoeg was. Ze was te nerveus, ze was zich te bewust van de camera. Ze was ook geen professionele actrice, het was niet haar schuld. Maar ik vond het erg lastig haar te moeten vertellen dat ik iemand anders ging zoeken. In diezelfde week dat ik het haar vertelde, was haar man gestorven. Maar ze begreep het wel.

Beto woont nog steeds in het huis vertelde u. En het huis staat nog steeds te koop? Ja, het is precies zoals in de film. Alleen is hij in werkelijkheid niet bang om naar buiten te gaan. Dat is een fictie die ik heb bedacht. In het echt is het een hele grappige en spraakzame kerel. Maar ik moest natuurlijk eenzaamheid in die film stoppen. En een sterk contrast met de buitenwereld creëren. Als hij naar buiten gaat laat ik een hele mooie kant van Mexico zien: de ongelofelijk geluiden en kleuren en levendigheid van een Mexicaanse markt en de magische Dag van de Doden. Maar zelfs daar wil Beto niks van weten. In de film wil hij alleen het huis. Als een tweede huid.

Of een doodskist. Precies.

Ronald Rovers