Busan IFF 2019, blog 1

De 24ste editie van Busan International Film Festival, die van 3 tot en met 12 oktober wordt gehouden in de Zuid-Koreaanse kustplaats, viert de zegetocht van Bong Joon-ho’s Parasite, al kampt het festival ook nog met tegenslagen uit voorgaande jaren. Dit is wat je moet weten over het belangrijkste Aziatische filmfestival.

De 24ste editie van Busan International Film Festival viert feest, want de Koreaanse cinema bestaat in 2019 honderd jaar. Het toonaangevende festival in de Zuid-Koreaanse kustplaats pakt dus uit met een uitgebreid klassiekerprogramma en competities voor nieuwe Koreaanse cinema. Omdat Bong Joon-ho met Parasite als eerste Zuid-Koreaanse regisseur ooit een Gouden Palm won in Cannes, kunnen we zelfs spreken van dubbel feest. En toch durft Busan nog niet te groots uit te pakken. Daarvoor liep het festival in voorgaande jaren te veel op haar tenen.

Met iets meer pech was de 24ste editie van Busan International Film Festival opnieuw begonnen met een domper. Een opdoemende tyfoon dreigde het begin van het festival te verstoren, maar de schade bleef beperkt tot de annulering van het officiële pre-openingsevenement. Onvermijdelijke flashbacks voor de organisatie naar vorig jaar, toen een aanzienlijk deel van de festivalinfrastructuur (openluchtevenementen, photo calls, vip-vervoer) wel werd verstoord door een tyfoon met minder gelukkige timing.

Busan anno 2019 kan geen calamiteiten meer zien. Het Zuid-Koreaanse festival kruipt nog uit een gat waar het überhaupt nooit in had mogen vallen. Het festival werd de afgelopen jaren geplaagd door censuur, boycots en andere vormen van (politieke) druk. In 2014 kreeg de organisatie het bevel een vertoning van documentaire The Truth Shall Not Sink with the Sewol te annuleren, omdat die film van Lee Sang-ho en Ahn Hae-ryong de schuld van een omvangrijke maritieme ramp bij de Zuid-Koreaanse overheid legde. Het festival stemde in, onder druk van Busans toenmalige burgemeester. Vervolgens besloten prominente Koreaanse makers latere edities te boycotten.

Inmiddels is er een nieuwe burgemeester en een nieuwe festivaldirecteur. Busan timmert weer hard aan de weg om haar status als betrouwbaar – en politiek onafhankelijk – wereldfestival te herwinnen. Dat blijkt uit de eerste paar festivaldagen, die voornamelijk in het teken staan van Japan. Dat is een onmiskenbaar politiek statement. Zuid-Korea en Japan zijn verwikkeld in een ingewikkeld politiek en economisch conflict dat terugvoert tot de Tweede Wereldoorlog. Busan hoopt het conflict via de cinema te overstijgen en Aziatische uitwisseling te stimuleren.

Festivalopener The Horse Thieves: Roads of Time is een sfeervolle Japans-Kazachse coproductie die zich afspeelt op de steppen van Kazachstan. Scenaristen en regisseurs Yerlan Nurmukhambetov en Lisa Takeba vertellen er een verhaal over misdaad, wraak en opvoeding dat ergens tussen een novelle van Tolstoj en een western van John Ford in zit. Een dag later werd de prestigieuze Asian Filmmaker of the Year Award uitgereikt aan Hirokazu Kore-eda, die in 2018 de Gouden Palm won voor Shoplifters.

Die eer ging in 2019 naar Bong Joon-ho die de hoofdprijs van Cannes won voor zijn komische klassenstrijdthriller Parasite. In Busan won Bong nog eens zes prijzen bij de Buil Film Awards. De regisseur kon de prijzen echter niet in ontvangst nemen, omdat hij in de Verenigde Staten werkt aan de promotie van Parasite. Busan is zichtbaar trots op het succes van Bong, maar is zich ook bewust van de keerzijde. Volgens Busans artistiek directeur Nam Dong-chul verhult het succes van Parasite een “crisis” in de lokale filmindustrie. “We zijn te lui geweest met het bouwen van een fundament waarop nieuw talent kan bloeien,” liet hij weten aan de pers. De grootste uitdaging voor Busan is om een grotere variëteit aan Zuid-Koreaanse cinema te delen met de wereld.

Busan focust zich voornamelijk op Aziatische films, maar hun wereldcinema-programma lijkt ook een boost te hebben gekregen. Festivalhits uit Cannes, Berlijn, Venetië en Karlovy Vary draaien hier naast enkele boeiende wereldpremières. Zo beleefde Boy Meets Gun van Nederlandse regisseur Joost van Hezik zijn wereldpremière in Zuid-Korea. Daarover later deze week meer.