Prénom Carmen #15

Carmen Felix schrijft over mainstream, genre en niche en gaat heus haar mening niet onder bioscoopstoelen of lounge-banken steken.

Ik hoorde laatst voor het eerst over de term ‘Mary Sue’ en opeens zag ik het licht. Een Mary Sue is een vrouwelijk personage – in films, series of boeken – dat zó perfect is dat de hele bedachte wereld rondom haar zich zo heeft gevormd dat háár perfectie op de beste manier naar voren komt. Hierdoor lijkt het alsof niets in die wereld echt is, behalve Mary Sue. Het is een schrijftechniek om je plot te laten werken rondom het idee van een vrouw zonder zwaktes of haters om zich heen. Alles en iedereen in het verhaal is bedoeld om die ene vrouw laten stralen.

Een Mary Sue ziet zichzelf in het verhaal vaak als doorsnee en gewoon, maar de kijker moet zien hoe onwijs mooi ze is. Alle mannen (en vrouwen) vallen op haar en personages om haar heen laten af en toe weten dat ze écht niet zo’n doorsnee meid is. Daarnaast is ze natuurlijk extreem getalenteerd en intelligent. Ze hoeft niet hard te werken voor haar skillset, alles komt vanzelf. Ze heeft altijd een soort hoger doel, een prophecy. En ja, waarschijnlijk is je favoriete Mary Sue de chosen one. Wie had dat gedacht?! Zoals gezegd heeft ze geen échte zwaktes en houdt iedereen van haar. En de personages die niet van haar houden? Dat zijn automatisch slechteriken. Erger nog: soms houden zelfs de slechteriken van haar.

Kleine kanttekening, het kan ook een mannelijk personage zijn, een Gary Stu. Alleen zijn de vrouwelijke personages van dit kaliber de afgelopen jaren net iets populairder. Denk aan personages als Bella Swan uit Twilight, Rey uit Star Wars, Captain Marvel, Superman, Alice uit Resident Evil, Katniss uit The Hunger Games en volgens sommige mensen zelfs James Bond. Allemaal mensen die nooit echt een strobreed in de weg wordt gelegd, nooit persoonlijke issues of zwaktes zullen hebben en aan wie nooit wordt getwijfeld door mensen die het beste met ze voor hebben. Toevalligerwijs komen bovenstaande personages allemaal uit grote, succesvolle films waar veel jonge mensen naartoe gaan.

Het is voor schrijvers soms blijkbaar moeilijk om een protagonist eens echte, permanente zwaktes te geven, lelijk en chagrijnig te maken, pillen te laten slikken tegen hun ADHD, ze te laten lijden en ze realistische karaktereigenschappen te geven zonder meteen over te hellen naar een overduidelijke, theatrale bad guy. En als contentconsument lijken we dit lichtelijk te hebben geaccepteerd onder het mom ‘ja maar dit zijn gewoon helden en heldinnen, die zijn nou eenmaal vlekkeloos’, maar het is niet alleen doodsaai, het is ook nog eens dom om vrouwen op zo’n manier neer te zetten in populaire cultuur dat ze óf perfecte Mary Sue’s zijn, óf junks, hoeren en onzekere mental health­slachtoffertjes. Zeker in een tijd waarin er heel erg wordt gedweept met real women, je kwetsbaarheid laten zien en grote sterren die ons burgers op het hart willen drukken hoezeer ze net als wij zijn, wordt het misschien tijd om definitief afscheid te nemen van Mary (en Gary).