Het nieuwe kijken #86

Kubrick en zijn chauffeur

S Is for Stanley

Ebele Wybenga bericht maandelijks over wat hem opvalt op het kruisvlak van cinema en beeldcultuur.

“Rijd je net zo op de weg als op het circuit?”, vraagt Stanley Kubrick aan Emilio D’Allessandro. Het is 1971 en de in Engeland wonende regisseur is op zoek naar een persoonlijke chauffeur. Emilio is een bescheiden Italiaanse boerenzoon die werkt als taxichauffeur in Londen en tegelijk succes begint te boeken als coureur in autoraces. “Nee, want ik moet me aan de verkeersregels houden”, antwoordt Emilio. Kubrick, die lijdt aan een catalogus van angsten en fobieën, van smetvrees tot vliegangst, neemt hem meteen aan. Het is het einde van Emilio’s carrière als coureur en het begin van een 28-jarige loopbaan als vertrouweling van een van de beroemdste en geheimzinnigste regisseurs uit de filmgeschiedenis. Emilio zat niet alleen decennia achter het stuur van Kubricks smetteloos onderhouden Mercedessen, maar kon ook als enige overweg met zijn Unimog. Deze reusachtige gele terreinwagen van militaire oorsprong was onmisbaar als voertuig achter de schermen bij Kubricks filmproducties.

De documentaire S Is for Stanley is het ontroerendste wat ik de afgelopen tijd op Netflix gezien heb. Documentairemaker Alex Infascelli zoekt Emilio en zijn Engelse vrouw op in Cassino, het kleine Italiaanse dorpje waar ze na het overlijden van Kubrick naartoe verhuisd zijn. Hij blijkt een schuur te hebben vol kostuums, attributen en memorabilia uit de films van Kubrick waar hij bij betrokken is geweest, van The Shining tot Eyes Wide Shut. Emilio D’Allessandro was voor Stanley Kubrick niet alleen chauffeur maar ook een allround probleemoplosser en productie-assistent extraordinaire. Tijdens interviews draagt hij een legerjasje uit Full Metal Jacket met ‘Kubrick’ als naambadge. Hij bekent lachend dat hij al die films pas op late leeftijd heeft bekeken. Toen hij jong was leken ze hem veel te lang.

Kubrick leefde een teruggetrokken bestaan en liet zich zo goed als nooit interviewen. Door de herinneringen van zijn chauffeur leer je hem toch van dichtbij kennen. Zijn stem klinkt door in de talloze briefjes met instructies aan Emilio. Repareer alsjeblieft een rits in een kledingstuk, koop een taart bij deze patissier, breng huisdier X naar de dokter. Emilio stond als trouwe gezel 24 uur per dag klaar voor zijn vriend en meester. In Kubricks laatste film Eyes Wide Shut, net voor zijn dood in 1999 voltooid, duikt Emilio op in een eerbetoon. In een New Yorkse straat, nagebouwd als decor in een Engelse filmstudio, heet een van de mooiste zaken Caffe Da Emilio.

Geschreven door Ebele Wybenga