Dansplaining #51

Dan Hassler-Forest zoekt als de Indiana Jones van de filmwetenschappen naar verborgen betekenissen en geheime kamers van de filmgeschiedenis.

Afgelopen maand bracht Disney weer eens een remake van een geliefde animatieklassieker op het witte doek. We kijken er niet meer van op — al jaren wijdt ’s werelds machtigste mediabedrijf zich vooral aan het recyclen van bestaande verhalen. Dit was in eerste instantie ook absoluut een lucratieve strategie: de fotorealistische remakes van Beauty and the Beast (2017) en The Lion King (2019) leverden wereldwijd ieder een slordige 1,5 miljard op. Niet slecht voor films die bovenal slaafs een bestaande film namaken!

Maar de laatste paar jaren is de glans er duidelijk vanaf. De films scoren commercieel een stuk slechter en worden steeds vaker overschaduwd door ophef over de manieren waarop de remake afwijkt van het origineel. Toen het bedrijf een paar jaar geleden liet weten dat Ariel in The Little Mermaid (2023) door een zwarte vrouw zou worden gespeeld, waren de reacties niet van de lucht. Rabiate racisten riepen met hashtags als #NotMyAriel op tot een boycot in een doorzichtige poging om Disney als ‘woke’ te bestempelen en daarmee de standpunten van extreemrechts kracht bij te zetten. Daarna werd op precies dezelfde manier de nieuwe remake van Sneeuwwitje doelwit van een haatcampagne die de meest bescheiden aanpassingen verguist als zijnde doorgeslagen feminisme.

Voor wie deze discussie volgt, is het allang duidelijk dat het helemaal niet gaat om deze films, of zelfs om de behaagzieke koers die een commercieel bedrijf als Disney vaart. Het gaat om het inzetten van populaire cultuur als politiek wapen in de zogenaamde culture war die ultraconservatieven al jarenlang voeren. En het is een effectieve strategie: wie roept dat vrouwen en minderheden minderwaardig zijn, wordt argwanend aangekeken — maar als je stampij gaat maken over hoe belachelijk het is dat de nieuwe Sneeuwwitje geen prins meer nodig heeft of Ariel niet eens meer wit mag zijn, krijg je veel meer mensen mee.

Wat dat betreft is die voortdurende ophef inmiddels net zo vermoeiend en voorspelbaar als de halfbakken remakes die Disney blijft maken. Laten we absoluut een scherpe discussie voeren over het beleid van mediagiganten als Disney — maar dan over de machtspositie die zo’n bedrijf in de filmwereld inneemt en de zorgwekkende gevolgen van een filmindustrie die wordt gedomineerd door waardeloze remakes en sequels. Laten we het hebben over de uitbuiting van arbeid, het toe-eigenen van intellectueel eigendom en het monopoliseren van bioscoopschermen. Want zodra we ons mee laten slepen in een discussie over in hoeverre Disney ‘woke’ is geworden, werken we mee aan een opheffabriek die enkel en alleen dient om ons af te leiden van de zaken die er daadwerkelijk toe doen.