Twintig jaar Family Guy

Stiekem de leukste

Family Guy

In de twintig jaar dat het al bestaat heeft animatieserie Family Guy niet stilgezeten. In tegenstelling tot meer vermaarde concurrenten blijft het onverwacht moedig, vernieuwend en hilarisch.

Zo veel moderne televisie is te herleiden naar The Simpsons (vanaf 1989). Samen met Seinfeld (1989-98) introduceerde de animatieserie in de jaren negentig de zelfbewuste televisie. Het was niet alleen een sitcom, maar ook een sitcom over sitcoms.

De makers waren van de eerste generatie die zelf was opgegroeid met massacultuur – beeldbuiskinderen. Ze wisten dondersgoed wat de conventies en clichés van het medium waren en lapten alle regels aan hun laars. De Koude Oorlog was voorbij en men had het prima. Niets was nog heilig.

Na het succes van The Simpsons schoten tekenfilmseries voor volwassenen als paddestoelen uit de grond. Eerst South Park (vanaf 1997), dat nog grover, zelfbewuster en ironischer was. Later volgde Family Guy (vanaf 1999), bedacht door Seth MacFarlane. Hij verzorgt nog steeds veel van de stemmen, maar heeft zijn rol als showrunner inmiddels doorgegeven aan Richard Appel en Alec Sulkin. De centrale familie van Family Guy is overduidelijk beïnvloed door The Simpsons: er is de dikke, domme pater familias, zijn veel te lieve en geduldige vrouw en hun drie kinderen, inclusief vroegwijze baby.

Van deze Grote Drie tekenfilmseries – verreweg de populairste van hun tijd – ontving Family Guy altijd de minste lof, erkenning en prijzen. Een aflevering van South Park bekritiseerde de eindeloze cutaways in Family Guy: nonsensgrappen die totaal losstaan van het verhaal van de aflevering. Oftewel: in tegenstelling tot South Park en The Simpsons (waarover South Park eerder een lovende aflevering maakte) was Family Guy plat, oppervlakkig en lui.

Geen zelfrespect
Die kritiek is altijd aan de serie blijven kleven. Ik heb nog nooit iemand trots horen verkondigen er fan van te zijn. Naar eigen zeggen is Family Guy voor “mensen die in de jaren tachtig zijn geboren, maar om een of andere reden nog steeds tieners zijn.”

Onlangs verscheen het twintigste seizoen op Disney+ en in Amerika wordt deze week de vierhonderdste aflevering van de serie uitgezonden. Reden genoeg om de serie nog een kans te geven. Want Family Guy is al tijden stukken leuker dan The Simpsons en South Park. Het is zelfs een van de grappigste komedies op het kleine scherm.

De serie straalt omdat het maar één regel heeft: de kijker zo veel mogelijk laten lachen in twintig minuten. Waar The Simpsons zichzelf als cultureel icoon te serieus is gaan nemen en bang werd om de grenzen op te zoeken en South Park dichter op de actualiteit ging zitten en vooral schreeuweriger en bekrompener werd, heeft Family Guy geen zelfrespect of hoger doel. Het heeft lak aan continuïteit en consequente personages. Zo gunt de serie zich de vrijheid om allerlei grenzen te doorbreken en talloze soorten humor te proberen. Het is alsmaar blijven groeien, ontwikkelen en vernieuwen.

Geen gevolgen
Family Guy blinkt vooral uit in alledaagse observaties, met name over onze meest duistere gedachtes en meest heimelijke verlangens. Omdat het daarvoor een breed scala aan personages kan inzetten, is het herkenbaarder dan bijvoorbeeld Seinfeld en Curb Your Enthusiasm (vanaf 2000), dat vooral de belevingswereld van de steenrijke mensenhater Larry David uiteenzet.

Maar ook de regelmaat waarmee Family Guy de vierde wand doorbreekt of alle vertelconventies aan zijn laars lapt, maakt het een uniek absurde serie die gerust kan concurreren met I Think You Should Leave (vanaf 2019).

Wanneer de Griffins in seizoen 18 een cruise nemen, beginnen de broers Chris en Stewie in hun kajuit plots te kibbelen als een getrouwd stel. Stewie, een báby, is vers uit de douche zijn benen aan het scheren, waarop de minderjarige Chris een fles wijn opentrekt. Bij het plannen van hun avond borrelen er diepgewortelde frustraties op over hun huwelijk (dat overduidelijk nooit heeft bestaan). De aanvaring eindigt in een dronken, explosieve ruzie vol onvergeeflijke verwijten over de kleinste dingen. Het is volkomen realistisch en slaat tegelijkertijd helemaal nergens op. Er is geen aanloop, het heeft geen gevolgen. Na deze korte scène gaat de aflevering vrolijk verder.

Langlopende series hebben moeite bij de tijd te blijven, niet alleen in de onderwerpen die ze aansnijden, maar ook in door wie ze verteld worden. Hoewel Family Guy bij vlagen nog net zo diep problematisch is als in de eerste seizoenen, blijft het personages introduceren die niet wit, mannelijk en cis-hetero zijn, terwijl het tegelijk de excessen van bestaande personages inperkt. Zo is de beruchte rokkenjager Quagmire, in de serie zelf omschreven als iemand “who doesn’t play well in the #MeToo era”, succesvol omgetoverd in een pedante kattenliefhebber. Hoewel het soms de plank misslaat, toont Family Guy dat het zijn best doet en het hart op de juiste plaats heeft.

Alleen al het vermogen om na twintig seizoenen grappiger te zijn dan ooit maakt Family Guy bijzonder. Een rijke, luchtige en bij vlagen pikzwarte serie die meer aandacht en erkenning verdient dan het krijgt.


Family Guy wordt in Nederland uitgezonden op Comedy Central (seizoen 20) en is te zien via Disney+ (seizoen 1 t/m 20).