Koolhoven presenteert

Voor de nieuwe reeks Koolhoven presenteert kregen zes jonge Nederlandse genrefilmers vrij baan om kijkers de stuipen op het lijf te jagen. Van dystopische sciencefiction via rampenfilm naar bodyhorror: de eerste drie makers komen deze maand aan het woord.

Sinds het doek viel voor het zogeheten Deltaplan Talent (waarin nieuwe makers korte films konden maken in de reeks Kort! en middellange films in One Night Stand, Centraal en Onze straat) werd die leemte al enigszins opgevuld door Videoland Academy. Dit nieuwe traject voor talentontwikkeling zette in op genrefilms.

VPRO zet deze lijn nu door met de reeks Koolhoven presenteert, opgezet in samenwerking met NPO en het NPO-fonds en met steun van het Filmfonds. Op initiatief van Martin Koolhoven krijgt een nieuwe generatie makers met een voorkeur voor genrefilms in deze reeks middellange films de vrije hand. Koolhoven is voor de gelegenheid de Nederlandse Hitchcock, knipogend naar de reeks Alfred Hitchcock Presents, met op zichzelf staande thrillers en mysteries, steevast ingeleid door de meester zelf. Ook Koolhoven zal elke film in zijn reeks op zijn welbekende spraakwaterval-manier inleiden.

Koolhoven presenteert kent één groot verschil met eerdere Nederlandse talentontwikkelingstrajecten: Koolhoven koos en begeleidde zijn protégées zelf, er was geen aanmeldingsprocedure. De eerste drie producties in de serie zijn Venus van Gonzalo Fernandez Carmona, NL-Alert van Loïs Dols de Jong en Binary van David-Jan Bronsgeest.

Venus
“Ik werd gebeld of ik iets wilde pitchen”, vertelt Gonzalo Fernandez Carmona. “Normaal gesproken gaat in Nederland alles schriftelijk, maar hier werd je uitgenodigd om in een Zoom-gesprek kennis te maken en je plan te pitchen. Heel fijn. Toen ik door de selectie was, heb ik mijn plannen letterlijk aan de keukentafel van Martin Koolhoven gepitcht.”

Uit de vier ideeën die hij daar op tafel legde, viel de keuze op Venus, een postapocalyptische scifi over een wereld zonder mannen. De jonge Joyce blijft via een nostalgiemachine vasthouden aan de liefde voor haar overleden partner. “Het belangrijkste was dat de film een emotioneel hart zou hebben – we wilden proberen om een romantische, sentimentele horrorfilm te maken.”

Venus presenteert Joyce’ nostalgie onomwonden als een verslaving. “Dat is nu natuurlijk ook aan de hand, we zijn een soort postmoderne junks allemaal, verslaafd aan het verleden. Soms heb ik het idee dat we vastzitten in een loop, dat alles wordt herkauwd en er geen duidelijke visie is over de toekomst. En waarschijnlijk wordt dat alleen maar erger door AI, die zijn getraind op het verleden en op wat mensen vroeger vet vonden. Al vind ik dat ook heel fascinerend – er zitten beelden in de film die zijn geïnspireerd op de fouten die AI maakt, en voor veel van de establishing shots hebben we gewoon een AI geprompt.”

NL-Alert
Loïs Dols de Jong studeerde in 2019 af aan de Filmacademie en ziet zichzelf als de minst ervaren filmmaker van de zes. Ze vermoedt dat ze zichzelf in de kijker speelde met haar afstudeerfilm, polderwestern El muerto. “Koolhoven staat bekend als westernliefhebber dus daar moet hij wel op zijn aangeslagen. De visie van Martin en producent Els Vandevorst, die ons samen begeleidden, is dat verhalen beter worden en makers floreren als je ze vertrouwen geeft. De enige aanwijzing die ik voor deze reeks kreeg, was dat ik een genrefilm moest maken en dat het spannend moest zijn.”

In haar rampenfilm NL-Alert veroorzaakt een naderende raketinslag aanstekelijke hysterie. “Het gaat me vooral om de keuzes die mensen maken als ze weten dat over veertig minuten een kernraket neerstort. Als je dus in een paar minuten de belangrijkste keuze van je leven moet maken. Ik kwam op het idee door een Vice-artikel dat ik ooit las over bunkers die onder de Oostlijn van de Amsterdamse metro schijnen te liggen. Dat is me altijd bijgebleven – als er een nucleaire ramp zou zijn, zou ik daar dan helemaal van mijn huis in Amsterdam-West naartoe gaan fietsen?”

Binary
Of hij nog een idee had liggen, was de vraag aan David-Jan Bronsgeest. Koolhoven begeleidde in 2015 al zijn afstudeerfilm, de thriller Broker. Bronsgeest: “Inmiddels heb ik al wat meer horror- en thrillerfilms gemaakt. Ik wil mezelf geen specialist noemen, maar wel een liefhebber. Toen Martin me benaderde zat ik in Amerika. Ik zou mijn korte film Meet Jimmy [2018] bij Paramount tot speelfilm uitwerken, maar na eindeloos uitstel ging dat niet door. Daardoor was ik extra blij dat dit project door bleef ontwikkelen.”

Bronsgeest wilde graag een bodyhorror maken. “In die genretak had ik niet eerder iets gedaan. Binnen die bodyhorror was mijn streven edgy te zijn. Daar was Martin heel enthousiast over. Ik vertelde dat ik met een transgender persoon wilde werken, daar verdiepte ik me de laatste tijd vanwege persoonlijke interesse al in. Met deze trans persoon – die ik nog moest vinden – wilde ik het idee verder gaan ontwikkelen en het leek me tof als het zou gaan over een oude genderidentiteit die je inhaalt en achter je aankomt. Dus wel het thema en de problematiek van trans personen aangaan, maar met rock ‘n’ roll. Met mijn film wil ik de rijkheid en gelaagdheid van de transbeleving belichten in horror.”

De zes films van Koolhoven presenteert gaan in première op IFFR 2024, worden vanaf 3 februari 2024 uitgezonden op NPO 3 en zijn daarna beschikbaar op NPO Start.