Focus: Filmmaker Anton Corbijn

Wat voor filmmaker is Anton Corbijn? De man die beroemd werd als popfotograaf maakte tot nu toe vier speelfilms, waarvan de laatste zeven jaar geleden. Filmtheater Cinebergen vertoont ze alle vier en een documentaire over Corbijn. De grote vraag: komt er nog een nieuwe speelfilm van Corbijn?

Dat Anton Corbijn een wereldberoemde fotograaf is, vooral in de wereld van de popmuziek, is alom bekend. Hij is bevriend met popsterren als Bono en Nick Cave en zijn foto’s hebben een iconische status. Dat Corbijn meer wilde zijn dan een fotograaf, liet hij vijftien jaar geleden zien met Control.

De visueel zorgvuldig gecomponeerde zwart-witfilm over het leven en de zelfmoord van Joy Division-frontman Ian Curtis is een even sober als aangrijpend portret van de zanger die ten onder ging aan zijn demonen. Geweldige film, ook dankzij acteur Sam Riley, van wie het moeilijk te geloven was dat dit zijn speelfilmdebuut was. Control won wereldwijd ruim dertig prijzen.

In een interview drie jaar later in het Parool noemde Corbijn het maken ervan “de mooiste ervaring van mijn leven”. Omdat niemand in de film geloofde, had hij voor de financiering zijn huis in Londen verkocht. Het versterkte het gevoel van urgentie bij cast en crew. “Er heerste een ongelofelijk warme sfeer op de set en het gevoel dat je echt samen iets creëert.” En er ontstonden vriendschappen. Zo nodigde Riley twee jaar later Corbijn uit op zijn bruiloft.

Een mooie tijd, maar na het warme bad van zijn speelfilmdebuut stond Corbijn voor de vraag of en zo ja hoe hij verder zou gaan met film. Hij had altijd gedacht dat Control een eenmalige uitstap naar de filmwereld zou zijn en zag zichzelf niet als een ‘echte filmmaker’. Maar na het succes lag een tweede film voor de hand. Corbijn kreeg na Control veel scripts aangeboden over overleden popsterren, maar wilde iets anders. “Als ik echt filmmaker wilde worden, moest ik ergens aan werken waarmee ik een nieuwe ervaring kon opdoen.”

Dat werd The American (2010), waarin George Clooney een huurmoordenaar speelt die in Italië op een laatste opdracht wacht. Het wachten levert hem veel tijd op om na te denken over zijn leven. Corbijn noemde de film “een existentialistische thriller met het framework van een western”. Iets totaal anders dus dan Control, al zag Ronald Rovers in de Filmkrant een overeenkomst: ‘De vele gestileerde shots in de film verraden het oog van de fotograaf.’

Vier jaar later maakte Corbijn de John le Carré-verfilming A Most Wanted Man, een in de post-9/11-wereld spelende maar ouderwets ogende spionagefilm waarin iedereen corrupt is. De film is vooral de geschiedenis in gegaan als één van de laatste van Philip Seymour Hoffman, die korte tijd later overleed aan een overdosis. Met deze derde film begon zich een rode draad af te tekenen in Corbijns kleine oeuvre, constateerde Dana Linssen in NRC. In alle drie films zag ze ‘portretten van gedreven, soms zelfs geobsedeerde en contactgestoorde mannen.’ Dat was scherp gezien, want ook Corbijns vierde film Life (2015) gaat over zo’n man. Misschien zelfs twee, want de op feiten gebaseerde film gaat over de pogingen van fotograaf Dennis Stock om een fotoreportage over James Dean te maken. De gedreven fotograaf geeft niet op, wat uiteindelijk leidt tot de iconische foto van een diep in zijn jas weggedoken Dean op Times Square, een sigaret bungelend in zijn mondhoek. Geen toeval dat het precies het soort somber-sfeervolle foto is waarmee Corbijn later carrière maakte.

Inmiddels zijn we zeven jaar verder, maar Corbijn heeft na Life geen speelfilm meer gemaakt. Wel veel videoclips en een paar documentaires, vooral over Depeche Mode, maar geen speelfilm. Heeft het te maken met de matige tot slechte ontvangst van Life? Filmkrant-redacteur Joost Broeren-Huitenga zag in de film ‘futloosheid’ en ‘een gebrek aan energie’. Ook internationaal kon de film geen potten breken. Heeft Corbijn daarom het filmen gedag gezegd? In het eerdergenoemde Parool-interview zei hij dat hij na zijn derde film zou beslissen of hij door zou gaan als filmmaker. “Dan heb ik er drie gemaakt en beslis ik of Control een toevalstreffer was of dat ik echt films kan maken.” Misschien heeft het vier films geduurd voordat Corbijn die beslissing nam. Met negatief resultaat. Of gaat hij ons nog verrassen?

Naast Corbijns vier films vertoont Cinebergen het documentaire portret Anton Corbijn Inside Out van Klaartje Quirijns.

Retrospectief Anton Corbijn | Elke zaterdag van oktober | Cinebergen, Bergen