Focus: Laura Poitras

Documentairemaker Laura Poitras zal altijd in één adem worden genoemd met Citizenfour. De film over Edward Snowdens onthullingen over Amerikaanse afluisterpraktijken bracht haar wereldfaam. Het Documentaire Paviljoen in Amsterdam vertoont onder de titel Focus: Laura Poitras vier van haar films.

Citizenfour kwam in 2014 niet uit de lucht vallen. In die tijd had Poitras al naam gemaakt als een activistische documentairemaker, gespecialiseerd in onthullingsjournalistiek. Voldoende reden voor Amerikaanse inlichtingendiensten om haar in de gaten te houden. Met Citizenfour belandde ze in het oog van een politieke tornado.

In 2022, toen ze eregast was op IDFA, zei ze daarover in Filmkrant: “Niets doen is óók een risico. Dus ja, ik film vaak mensen die gevaar lopen. En ja, daarmee kom ik zelf ook een beetje in gevaar. Maar wat het oplevert, de mogelijkheid om de confrontatie aan te gaan met onrechtvaardige machtssystemen, maakt dat risico meer dan waard.”

Het Documentaire Paviljoen toont met vier films hoe onbevreesd en doortastend Poitras is. In My Country, My Country (2006) volgt ze twee jaar na de Amerikaanse invasie van Irak de chaotische aanloop naar de eerste parlementsverkiezingen in het land. Scherp toont de film hoe in de sfeer van geweld van serieuze verkiezingen geen sprake kan zijn. The Oath (2008) portretteert een voormalige lijfwacht van Osama bin Laden die is uitgeweken naar Jemen, waar hij als taxichauffeur werkt. Dat hij de “Amerikaanse heidenen” haat, heeft ook een persoonlijke reden: zijn neef zit, waarschijnlijk onschuldig, gevangen in Guantánamo Bay.

Risk (2016) is een tamelijk ontluisterend portret van WikiLeaks-oprichter Julian Assange, die nogal behept blijkt te zijn met narcistische trekken. Uiteraard ontbreekt ook Citizenfour niet in het retrospectief. De film, die oogt als een thriller, sloeg ruim tien jaar geleden in als een bom.

Focus: Laura Poitras | 29 augustus t/m 28 september 2025 | Het Documentaire Paviljoen, Amsterdam