Focus: Eastern Neighbours 2024

Hoe goed kennen we de filmcultuur van landen in Midden- en Zuidoost Europa? Lang niet goed genoeg, vinden de organisatoren van het Eastern Neighbours Film Festival. De zestiende editie van het festival is groter dan ooit met korte en lange speelfilms, documentaires en animatiefilms. Veel makers zijn aanwezig voor Q&A’s. Van 27 november tot en met 1 december in Filmhuis Den Haag.

Beter op de valreep omgedraaid dan in de afgrond lopen. Dat doet een aanstaande bruid als ze twee dagen voor haar huwelijk besluit om er toch maar van af te zien. Maar dat is buiten de vader van de bruidegom gerekend, die uit angst voor gezichtsverlies uit alle macht het huwelijk wil laten doorgaan.

Het zou een drama op kunnen leveren, maar de Montenegrijnse regisseur Ivan Marinovic heeft met Forever Hold Your Peace een met alcohol overgoten komedie gemaakt. Met de film gaat het Eastern Neighbours Film Festival 27 november in Filmhuis Den Haag van start, in de dagen erna gevolgd door tientallen in thematische programma’s ondergebrachte films.

Zoals ‘Current Relevant Cinema’, dat vijftien (speel)films telt die een beeld geven van de stand van zaken in Midden- en Zuidoost Europa. In Behind the Haystack (Jasimina Proedrou) smokkelt een arme visser om geld te verdienen immigranten Griekenland in. Een tragisch incident zet het leven van zijn gezin onder hoogspanning. Proedrou is aanwezig voor een q&a. Dat is ook Mirjana Karanovic, de regisseur en hoofdrolspeler van Mother Mara. In het Servische drama treft het noodlot een succesvolle CEO als haar zoon plotseling om het leven komt. Verdoofd door de klap sluit ze zich emotioneel af voor vrienden en familie totdat een vriend van haar zoon door haar pantser breekt.

Ook op het festival beschikbaar voor q&a’s zijn Tomáš Pavlíček en Jan Vejnar, de regisseurs van de Tsjechische psychohorror She Came at Night. Daarin zorgt de moeder, type diva, voor chaos als ze haar zoon en diens vriendin bezoekt en langer blijft dan verwacht. Bepaald geen ode aan (schoon)moeders. Ook aanwezig op het festival is Janez Burger, de regisseur van Observing. In het op ware gebeurtenissen gebaseerde Sloveense drama kijken omstanders in het centrum van Ljubljana rustig toe hoe een man wordt doodgeslagen.

In ‘Documentaries and Open Debates’ draait het om sociale en politieke kwesties. Te zien zijn elf documentaires; van drie ervan zijn de makers aanwezig. In Between Revolutions volgt filmmaker Vlad Petri de levens van een Roemeense en een Iraanse vrouw, die in de jaren zeventig samen in Boekarest studeerden. Na de Iraanse Revolutie in 1979 keerde de Iraanse terug naar Iran. Tien jaar later was er de Roemeense revolutie. De vrouwen zijn elkaar altijd blijven schrijven over hun ervaringen met de revoluties en de gevolgen ervan. Petri is aanwezig is voor een q&a. Dat is ook Tea Vidović Dalipi, de maker van Snajka: Diary of Expectations. De documentaire exploreert de moeilijkheden die zij en haar man ondervonden door hun verschil in afkomst – zij Kroatisch, hij een Roma uit Kosovo. Hun omgeving stond op zijn zachtst gezegd niet te trappelen bij hun huwelijk, maar ook zijzelf moesten leren omgaan met hun culturele verschillen in achtergrond. Tenslotte is ook aanwezig Dragan Jovićević, de maker van Warm Film. De documentaire gaat op zoek naar de representatie van de queergemeeenschap in heden en verleden van de Servische cinema.

Naast deze twee grote programma’s telt het festival een aantal kleinere programma’s, waaronder de New Talents Competition voor korte films, een programma van korte animatiefilms van vrouwelijke makers en een lgbtqia+ programma. En natuurlijk is er een fijne klassieker: het Tsjechische Men About Town (Zdeněk Podskalský, 1969), een komedie waarin drie bouwvakkers zich in Praag voordoen als intellectuele rijkaards. Uiteraard vallen zij door de mand. Volgens sommige critici doen de absurdistische dialogen aan de ontregelende humor van de Marx Brothers denken.

Het festival besluit met My Late Summer van de Bosnische regisseur Danis Tanovic (in 2001 met No Man’s Land winnaar van de Oscar voor beste buitenlandse film). In de dramedy reist een vrouw naar een eilandje om een familie-erfenis te regelen. Dat pakt anders uit dan verwacht.

Eastern Neighbours Film Festival | 27 november t/m 1 december 2024 | Filmhuis Den Haag