Focus: CinéPremiere The Grab

Wie controle heeft over de mondiale voedsel- en watervoorraden heeft in de toekomst de wereldmacht in handen. Dat weten overheden, investeerders en criminele groepen ook. De verontrustende thriller-documentaire The Grab , in de Balie in Amsterdam te zien als CinéPremiere met nagesprek, toont de stijd die achter de schermen word gevoerd.

Dat olie een geweldig machtsmiddel is in de wereldpolitiek krijgt veel aandacht. Maar in het verborgene kijken overheden, investeerders en zelfs huurlingen verder dan olie. Zij sorteren voor op een wereld waarin niet langer olie het gangbare machtsmiddel is, maar voedsel en water. Het is geen nieuws dat de mondiale watervoorraden slinken, zodat degenen die haar in de toekomst controleren nieuw goud in handen hebben. Hetzelfde geldt voor voedsel.

Filmmaker Gabriela Cowperthwaite, die eerder met Blackfish (2013) het houden van shows met orka’s in waterparken aanklaagde, schetst in de documentaire The Grab een akelig toekomstbeeld. Ze doet dat niet met een uit de losse pols gemaakte activistische film, maar op basis van zeven jaar (!) grondige research door het Center for Investigative Reporting (CIR), een journalistiek onderzoeksplatform vergelijkbaar met het Nederlandse Follow the Money.

The Grab bevat geen hysterische beweringen, maar bouwt stap voor stap het beeld op van een toekomst waarin bevolkingen totaal afhankelijk zijn van de bezitters van voedsel- en watervoorraden. Als die bezitters democratische overheden zijn, of door democratische regeringen gecontroleerde bedrijven, is er weinig aan de hand. Maar het is een ander verhaal als autoritaire en dictatoriale regimes, particuliere investeerders, multinationals en (militaire) avonturiers de controle over voedsel en water hebben.

The Grab stelt dat dat laatste schrikbeeld al akelig dichtbij komt. Wie weet dat sinds 2014 een kwart van de Amerikaanse varkenshouderij in handen is van een Chinees bedrijf? Of dat een Saoedisch bedrijf vijftien vierkante mijl in Arizona heeft gekocht om er grote hoeveelheden water uit op te pompen? En waarom koopt de oprichter van het Amerikaanse particuliere militaire bedrijf Blackwater grote stukken land in Afrika? The Grab stelt dat al deze zaken bij elkaar opgeteld een patroon vormen dat het ergste doet vrezen voor de toekomst. Al helemaal met de klimaatverandering als versterkende factor richting ellende.

Door de onthullingsjournalistiek en diepgravende research werd de film al vergeleken met All the President’s Men (1976) en Spotlight (het drama uit 2016 over het misbruikschandaal in de katholieke kerk). Overdreven? De doorgewinterde recensent van het Amerikaanse filmvakblad Variety, Peter Debruge, raakte behoorlijk onthutst door de film. “Er staat zoveel op het spel dat je half verwacht dat deze journalistieke helden tot zwijgen worden gebracht. The Grab ontvouwt zich als een thriller en als dystopische sciencefiction.”

Na vertoning van de film in de Balie is er een nagesprek met Dick Veerman. Hij is oprichter, moderator en hoofdredacteur van Foodlog, een onafhankelijke nieuwsplatform over voeding, gezondheid, landbouw, levensmiddelenmarketing, voedselpolitiek en energie- en watervraagstukken.

CinéPremiere: The Grab | 31 januari 2025 | De Balie, Amsterdam