Focus: Chas Gerretsen – Foto-expositie

Vergeten is niet het goede woord, maar fotograaf Chas Gerretsen (Groningen, 1943) was aardig uit het zicht geraakt. Tot twee jaar geleden het Nederlands Fotomuseum een expositie aan zijn werk wijdde. Forum in Groningen doet onder de titel Chas Gerretsen – Foto-expositie hetzelfde met het werk van de mannetjesputter en avonturier.

Niet zo raar dat Gerretsen in de vergetelheid raakte, want in 1989 vond de toen veertiger al dat genoeg genoeg was en hing hij zijn camera aan de wilgen. Liever ging hij met zijn vriendin de wereld rond varen. Onderweg nam hij betalende passagiers mee om de kost te verdienen.

Het tekent de rusteloze aard van de Groninger, die op zijn achttiende zijn geboortegrond vaarwel zei en naar Australië reisde. Hij werkte er een tijdje als krokodillenjager en vertrok twee jaar later naar Amerika. Daar maakte hij zijn eerste foto’s, werkte er als cowboy en was een tijdje beroepsmilitair. Kortom, Gerretsen was een avonturier, die graag de adrenaline opzocht.

Daar was geen gebrek aan toen hij in op zijn 22e naar Vietnam reisde om als oorlogsfotograaf aan de slag te gaan. Hij zou zeven jaar in Zuid-Oost Azië blijven, naast Vietnam in Cambodja en Laos. “Oorlog is als een vrouw. Het kan slecht gaan, maar het is erg opwindend”, zei hij later over deze periode. Opwinding, dat is wat Gerretsen zocht, waarbij hij een paar keer nipt aan de dood ontsnapte.

Als oorlogsfotograaf maakte Gerretsen geen wereldschokkende foto’s, maar dat veranderde toen hij in 1973 naar Chili ging. Hij maakte er de staatsgreep van Pinochet mee en schoot een iconische foto van de dictator die de hele wereld over ging. Op de foto kijkt Pinochet geflankeerd door medecoupplegers met een zonnebril op recht in de camera. Het portret straalt intimiderende arrogantie uit.

De foto is uiteraard te zien op de tentoonstelling in Forum, die onderverdeeld is in vier ‘hoofdstukken’: Vietnam en andere landen in Zuidoost-Azië, Chili en Zuid-Amerika, setfoto’s van Apocalypse Now en als laatste Hollywood(sterren).

Gerretsen fotografeerde twee jaar in Chili en andere Zuid-Amerikaanse landen, waarna hij vanaf 1975 veertien jaar in Hollywood verbleef. Hij werkte er als setfotograaf bij vele tientallen films en portretteerde sterren als Dennis Hopper, Marlon Brando en John Travolta. Geen oorlogsfotografie, hoewel werken op de beruchte set van Francis Ford Coppola’s Apocalypse Now aardig in de buurt kwam van oorlogsvoering. Over het werk van Gerretsen bij Apocalypse Now maakte Baris Azman twee jaar geleden de documentaire Dutch Angle: Chas Gerretsen & Apocalypse Now. Forum vertoont de film op 8 oktober met een Q&A met Gerretsen. Ook Apocalypse Now is dan te zien. Op 17 oktober is Dutch Angle nog een keer te zien, maar dan zonder Gerretsen.

In 1989 vond Gerretsen het welletjes en koos hij voor de zee. Hij raakte letterlijk en figuurlijk uit het zicht. Ruim dertig jaar later werd hij herontdekt als een fotograaf die niet koeltjes registreerde, maar bovenop wereldschokkende gebeurtenissen zat. Gerretsen was als een goede spitsspeler in voetbal: altijd op de juiste plek.

Chas Gerretsen – Foto-expositie | 8 oktober t/m 7 januari 2024 | Forum, Groningen