Death Watch

Regisseur Bertrand Tavernier voorspelde de alomtegenwoordigheid van de camera in dit jaren tachtig-drama. 

“Toen ik de film maakte, was hij futuristisch, een soort sciencefiction – maar helaas. Alles wat we onthulden is deel van ons leven geworden. De manipulatie van beelden, de transformatie van de media, de manier waarop reality-tv levens en emoties exploiteert… Ik ben er niet erg gelukkig mee dat ik zo profetisch was. Die drastische veranderingen hebben onze geest, onze intelligentie gecorrumpeerd.”

Aldus Bertrand Tavernier bij de première van de digitaal gerestaureerde versie van zijn film Death Watch (La mort en direct, 1980) op het filmfestival van Glasgow in 2012. In diezelfde stad werd de film ruim dertig jaar eerder gedraaid, in acht weken tijd voor het nu onwaarschijnlijk lage bedrag van twee miljoen dollar, met een geweldige, internationale cast: Romy Schneider en Harvey Keitel in de hoofdrollen worden ondersteund door Harry Dean Stanton en Max von Sydow. Cinematograaf Pierre-William Glenn deelde Tavernier’s liefde voor het fraaie Schotse landschap en de grauwheid van de havenstad.

Het script was een bewerking van de zes jaar eerder verschenen scifi-roman The Unsleeping Eye van de Britse schrijver D.G. Compton. Katherine Mortenhoe (Romy Schneider, droevig en lumineus als altijd) krijgt van een arts te horen dat ze niet lang meer te leven heeft; buiten haar weten om wordt dit gesprek opgenomen door de cynische medewerkers van tv-zender NTV, waar men van plan is om haar tot en met haar laatste snik te filmen. Tegen royale betaling, dat wel. De kijkcijfers zullen door het dak gaan. Katherine zegt aarzelend ja, maar slaat dan op de vlucht.

Bij camerapersoon Roddy (Harvey Keitel) wordt intussen een camera achter zijn ogen geïmplanteerd, als een inwendige Oculus-bril: alles wat hij ziet is voortaan als tv-beeld te gebruiken. Hij moet wel uit het donker blijven, anders wordt hij blind.

Er volgt een vreemd soort achtervolging tussen een in wezen corrupte tv-maker en zijn onderwerp, de beeldschone, zieke Katherine; de groeiende liefde tussen hen zie je van ver aankomen. Álle mannen in de film vallen voor Katherine: haar onhandige echtgenoot, de medewerkers van NTV, de paparazzi die op haar jagen. Haar vlucht eindigt in het huis van haar eerste man, een door boeken omringde geleerde (Von Sydow) die haar ontvangt als een dierbare pupil die hem helaas is ontgroeid. Als Romy Schneider niet zo’n ijzersterke acteur was geweest, was haar personage bezweken onder deze overdaad aan male gaze, voor én achter de camera.

In plaats daarvan blijft Katherine je bij als het gezondste mens uit de film, wars van roem en rijkdom, vechtend voor haar vrijheid en haar privacy. Death Watch duurt meer dan twee uur en biedt ruim gelegenheid om na te denken over het tweede thema, tijdlozer en vooral interessanter dan de mogelijkheid van een camera in je hoofd: het recht om op je eigen voorwaarden te sterven.

Death Watch (La mort en direct) is vanaf 14 november 2025 te zien op Mubi (VoD).