Forget All You Know (About Aliens)

Een wezen van een verre planeet ziet al eeuwen toe hoe men hier op aarde met zwarte vrouwen omgaat in Mirella Muroni’s magisch-realistische scifi.

Met een microbudget, een rusteloze fantasie en ongetwijfeld veel liefde van iedereen die meewerkte, maakte Mirella Muroni een magisch-realistische film met sciencefiction-elementen. Of een sciencefiction-film met magisch-realistische elementen. Doet er niet toe.

Wat ertoe doet zijn de energie en frustratie waaraan Forget All You Know (About Aliens) zijn bestaan dankt. In Muroni’s eigen woorden: “Het idee is voortgekomen uit wat ik ‘mijn stille twist met Nederland’ noem. Die twist heeft te maken met een subtiel soort tweederangs burgerschap op basis van huidskleur – iets dat ik zelf ervaar en dat ik ook verwerk in het leven van mijn hoofdpersonage.”

Dat personage is aanvankelijk de twaalfjarige Ella, een zwart meisje dat op een boerderij wordt opgevoed door een witte vrouw. Muroni maakt van Ella een prisma om door de tijd heen naar de levens van zwarte vrouwen te kijken: Ella blijkt een buitenaards wezen dat al eeuwenlang getuige is van het leven op aarde. Ella is die afkomst vergeten, maar vage herinneringen aan de levens van vrouwen door de tijd heen dringen zich op in haar dromen.

Het is een intrigerende premisse, waarin echo’s doorklinken van – onder meer – Virginia Woolfs Orlando. Je zou Ella’s beproeving ook als een metafoor kunnen zien voor het gewicht van de geschiedenis dat op haar drukt. Het gewicht van achterstelling en onderdrukking. Uiteindelijk blijkt Ella ook slechts een manifestatie, een incarnatie van de buitenaardse observator, maar deze Xoxo dreigt zichzelf wel te verliezen in de levens van de vrouwen die ze belichaamde. Het gewicht van de geschiedenis blijkt te groot. Ze ervaart ook steeds meer onvrede bij haar rol als observator.

Maïsveld
De film is fantastisch ambitieus, maar of het allemaal werkt is een andere kwestie. Muroni houdt van barok filmmaken, schrijft ze in haar director’s statement. Wat ze interpreteert als ‘ongepolijst’ filmmaken. Zo kun je Forget All You Know (About Aliens) bekijken en het moet gezegd dat het ultrabescheiden budget de makers natuurlijk beperkingen oplegde.

Toch zit er ook iets vreemd statisch in de film. Er beweegt te weinig. In termen van mise-en-scène zijn behoorlijk wat scènes op een weinig sprankelende manier in beeld gebracht. Dat sommige scènes bewust elliptisch zijn en andere juist weer heel concreet, alsof ze een politiek statement zijn, is geen probleem: een film moet met meerdere stijlen kunnen spelen. Maar er zitten ook best wat scènes in die concreet moeten zijn, maar toch vaag blijven omdat niet duidelijk is waar ze op aansluiten. Je kunt natuurlijk ook té barok zijn.

Anderzijds is het gebruik van het maïsveld als een soort tijdloze, multidimensionale ruimte een mooie inventieve vondst. Sowieso zijn Muroni’s ambities een sterke aanbeveling voor de film. Dat ze niet allemaal worden waargemaakt moet op geen enkele manier in de weg staan van een volgende film.