Hollandse Nieuwe 2025: Janneke Swinkels & Tim Frijsinger over Zwermen

In de reeks Hollandse Nieuwe beantwoorden makers wier film of serie op de komende editie van het Nederlands Film Festival in première gaan elk dezelfde vijf vragen.

1. Waar gaat jullie film over?  “De animatiefilm Zwermen gaat over Piet, een man in een verzorgingshuis die langzaam in een vogel begint te veranderen. Het is een heel simpel gegeven, en wordt ook zo verteld. We geven ruimte voor een eigen interpretatie maar willen deze niet echt sturen. Voor ons was het vooral belangrijk dat – ook wanneer mensen een andere interpretatie hebben – het veranderen in een vogel in deze volledig door ons gecreëerde wereld ook een geloofwaardig uitgangspunt kan zijn.”

2. Waarom wilden jullie deze film maken? “We wilden al heel lang een stop-motionfilm maken, omdat we deze techniek heel erg bewonderen. Maar in ons opdrachtwerk hadden we er eigenlijk nooit budget of tijd voor. Janneke studeerde in 2013 af aan het KASK met een korte documentaire over haar opa. Ze was daarvoor veel in het verzorgingshuis waar hij woonde en het ritme en de groepsvorming die ze daar zag waren erg inspirerend. Ze zag ook mensen afdwalen van de groep door hun fysieke of mentale aftakeling. Met dit gegeven begonnen we te schrijven aan Zwermen, en dit verhaal leende zich bij uitstek voor stop-motion.”

3. Wat is jullie droomproject en waarom is het nog niet gemaakt?  “Eigenlijk was Zwermen een tijd lang ons ‘droomproject’. Of toch in ieder geval een project dat we echt nodig hadden om ervaring op te doen en mensen te leren kennen. We hebben veel dingen geleerd en zien ook weer dingen die we bij een volgend project anders zouden aanpakken. Over het algemeen hebben we tijdens het maken van Zwermen een heel fijne tijd gehad en fantastische creatieve mensen leren kennen waar we meteen weer mee zouden willen samenwerken. We zijn nu bezig met ideeën voor een kortfilm die nog heel erg in de kinderschoenen staan. Als we deze uiteindelijk kunnen gaan maken met misschien wel hetzelfde team, dan is dat sowieso weer ons nieuwe ‘droomproject’.”

4. Waaraan ontbreekt het in de Nederlandse film?  “We denken dat er soms een beetje gebrek is aan lef en vertrouwen bij de makers, producenten maar ook bij het publiek. We zijn een klein land met een kleine industrie waardoor we gewend zijn onze blik naar buiten te richten. Buitenlandse films met ondertiteling kijken we net zo makkelijk (of misschien nog wel makkelijker) als een Nederlandse film. We merken dit bij onszelf ook. Op het gebied van animatie volgen we wat er in Nederland gemaakt wordt op de voet, maar dat is ook omdat we er zelf middenin zitten. Wat betreft speelfilm, documentaire en korte fictiefilm hebben we nog aardig wat in te halen.”

5. Wat was een bepalend filmmoment in jullie leven?  “Het maken van Zwermen was voor ons bepalend. Het heeft wat tijd gekost, maar uiteindelijk hebben we veel vertrouwen gekregen van het Filmfonds. Ook was het voor ons een grote stap om naar een producent te gaan en met een team te werken. Uiteindelijk zijn we erachter gekomen dat dingen uit handen geven en vertrouwen hebben in het team leidt tot een beter eindresultaat dan we nooit met zijn tweeën hadden kunnen bereiken.”

Zwermen ging in première op het afgelopen filmfestival van Annecy, waar het de prijs voor beste debuut won. De Nederlandse première is op het Nederlands Film Festival, 26 september t/m 3 oktober 2025.